Doktorunuzun bebeğiniz için verdiği ilaçları gönül rahatlığı ile kullanırsınız çünkü ilacı veren bir doktordur ve zaten tedavi için başka yapabileceğiniz bir şey de yoktur. Genellikle soğuk algınlığı, nezle, grip, öksürük gibi önemsiz sayılabilecek hastalıklar için bile bebeğinize verilen ilaçlar yetişkinlere verilenlerden farklıdır. Fakat bu rahatsızlıklar için verilen ilaçların içeriği oranları daha az olsa da yetişkin ilaçlarındakilerle genelde aynıdır. Parasetamol bu etken maddelerden biridir.
Parasetamol hemen hemen hepimizin soğuk algınlığı ve grip olduğumuzda kullandığımız ilaçların neredeyse tamamında bulunur. Etkili bir ağrı kesici, ateş düşürücüdür ve hem gebelerin hem de aspirin gibi asetilsalisilik asit içeren ağrı kesicilere alerjisi olanların kullanabileceği bir maddedir. Eğer grip şikayetiyle bir eczaneye girerseniz size vereceği ilacın içeriğinde %99 parasetamol bulunur. Hap olarak, suda eritme tozu olarak ve özellikle bebekler için şurup olarak.
Fakat son yıllarda yapılan araştırmalar parasetamol kullanımında özellikle bebekler üzerinde yeni bulunan yan etkileri ortaya koyuyor.
Wellington’daki Otago Üniversitesinden bir grup bilimadamı, 1500 çocuk üzerinde yaptığı araştırmada, ateş düşürücü ve ağrı kesici olarak kullanılan bu ilaçların henüz birkaç aylık bebeklere verilmesinin, ilerleyen yaşlarda alerji ve astım riskini arttırdığını gözlemledi.
Kullanımı çok yaygın olan 120 kadar ilacın bu maddeyi içerdiğine dikkati çeken araştırma ekibinin başındaki Julian Crane, henüz 15 ayını doldurmamış bebeklere parasetamol içeren bu ilaçlardan verilmesinin, bu kişilerin ilerleyen yaşlarda alerjenlere duyarlılık göstermesi ihtimalini 3 kat, astım riskini de 2 kat artırdığını söyledi.
Bunun nedeninin henüz bilinmediğini ve bu konuda başka araştırmalar da yapılması gerektiğini belirten Crane, ancak asıl sorunun, grip ve öksürük tedavisinde kullanılan birçok ilacın parasetamol içermesi ve bunların, küçük bebeklere çok rahatça verilebilmesi olduğunu vurguladı.
Bu, parasetamol içeren ilaçların erken yaşlarda kullanılmasından kaynaklanan riskleri ortaya koyan ilk araştırma değil. 2008′de yapılan diğer bir araştırma da bu maddeyi içeren ilaçların kullanılmasının astım, alerji ve daha az bir oranda da olsa egzama riskini artırdığını göstermişti.
Bunların dışında zaten bilinen ve parasetamol içeren ilaçların prospektüsünde de yazan uyarı ve yan etkiler şunlar:
Kontrendikasyonları
İleri derecede böbrek ve karaciğer rahatsızlığı olan hastalarda kullanılmamalıdır. Parasetamole aşırı duyarlılığı olanlarda ve daha önce anemisi olanlarda kullanılması sakıncalıdır.
Uyarılar
Parasetamol’ün 2 gramdan fazla alınmasında ölümcül risk vardır. Aktif alcoholism, viral hepatit, karaciğer hastalığı ve ağır böbrek fonksiyon bozukluğu olanlarda dikkatle kullanılmalıdır. Kronik alkoliklerde terapötik dozları takiben hepatotoksisite ve karaciğer yetmezliği gelişir. Kronik alkol bağımlılarında güvenli doz saptanamadığından, günde 2 g veya daha düşük dozlar önerilir. Alışılmış terapötik dozlarda kısa süreli olmak şartıyla gebeliğin tüm dönemlerinde kullanılabilir. Yüksek dozlarda devamlı kullanımı annede anemiye, yeni doğan bebekteyse ölümcül böbrek hastalığına neden olabilir. Ama bunun dışında gebelerde güvenle kullanılabilir.
Yan etkileri
Deride püriritik makulopapüler döküntüler, ürtiker, methemoglobinemi ve bazı gastrointestinal belirtiler gibi yan etkiler görülebilir.
İlaç etkileşimleri
Barbitüratlar ve diğer antikonvülzanlar, kloramfenikol, desipramin, doksorubisin, mide boşalma süresini etkileyen ilaçlar ve uzun süreli tedavilerde antikoagülan ilaçlarla etkileşme olasılığı vardır.
