Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Küçükbaş Yönetim Kurulu, küçükbaş hayvancılıkta arpa ve yem temininde yaşanan sorunları, teşvik ödemelerindeki gecikmeleri, satış sıkıntılarını ve tarım politikası eksikliğini gerekçe göstererek sektörün “bitme noktasına geldiğini” iddia etti; hükümet ile Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’na acil önlem çağrısı yaptı.
Küçükbaş Yönetim Kurulu Genel Sekreteri Asım Gülçeken ile yönetim kurulu üyeleri Can Polat Şemi, Nezif Tekyaprak ve Arif Dayı, küçükbaş hayvancılığın sorunlarına dikkat çekmek amacıyla Birlik binasında basın toplantısı düzenledi.
- Gülçeken
Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Küçükbaş Yönetimi Genel Sekreteri Asım Gülçeken, küçükbaş hayvancılıkta arpa temini, teşvik ödemeleri ve satış sorunlarının üreticileri ciddi sıkıntıya soktuğunu iddia etti.
Yılın başında Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı ile yapılan görüşmelerde kulak numarası teşviğinin bin 800 TL olarak belirlendiğini hatırlatan Gülçeken, bu miktarın yalnızca 900 TL’sinin ödendiğini, kalan ödemenin ise belirsiz olduğunu söyledi. “Eylül ayı söylense de kesinlik kazanmadı.” diyen Gülçeken, üreticilerin belirsizlik nedeniyle mağdur olduğunu öne sürdü.
Gülçeken, teşvik artışının kuraklık gündeme gelmeden önce normal bir artış olarak kararlaştırıldığını, buna rağmen Bakanlığın bin 800 TL’nin içine “kuraklık parasını da dahil ettik.” şeklinde değerlendirmesini eleştirdi. Bu yaklaşımı kabul etmediklerini ifade eden Gülçeken, küçükbaş hayvancıların zor koşullar altında üretim yaptığını ve açıklanan ek 200 TL’lik desteğin de yetersiz kaldığını savundu.
Hayvan fiyatlarının düşmesiyle üreticilerin satış yapamadığını, kasapların da açıklanan fiyatları kabul etmediğini kaydeden Gülçeken, küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık arasında uygulamalarda eşitsizlik bulunduğunu iddia etti.
Yarın Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hüseyin Çavuş ile görüşeceklerini belirten Gülçeken, sorunların çözülmemesi halinde eylem dahil yeni adımların gündeme gelebileceğini söyledi.
- Dayı
Yönetim Kurulu Üyesi Arif Dayı ise, küçükbaş hayvancıların en büyük sorunlarının arpa, saman ve balya temini olduğunu belirterek, bu sıkıntıların kış gelmeden şimdiden yaşanmaya başladığını söyledi.
Arpanın tedarik edilmemesinin üreticilerin suçu olmadığını, buna rağmen hayvancıların haksız yere eleştirildiğini öne süren Dayı, kasapların serbest piyasadan faydalanarak fiyatları istedikleri gibi belirlediğini, borçlu olan üreticilerin de çaresiz şekilde hayvanlarını düşük fiyata satmak zorunda kaldığını söyledi.
Dayı, açıklanan ek 200 TL’lik kulak numarası desteğinin de kabul edilemez olduğunu kaydederek, “Bu miktarla bir hayvanın bir aylık yem gideri bile karşılanamaz.” dedi.
Hayvancıların her zaman yanlarında olduklarını belirten Dayı, üreticilere birlik olmaları çağrısında bulundu.
- Tekyaprak
Yönetim Kurulu Üyesi Nezif Tekyaprak da küçükbaş yönetiminin yalnızca büyükbaş hayvancılığa hizmet ettiği yönündeki iddiaları reddederek, “Biz bir bütünüz, küçükbaş ve büyükbaş arasında ayrım yoktur” dedi.
Yaptıkları görüşmelerle süt teşviğinin litre başına 3 TL’den önce 6 TL’ye, ardından 10 TL’ye çıkarıldığını, kulak numarası teşviğinin de bin 100 TL’den bin 800 TL’ye yükseltildiğini söyleyen Tekyaprak, ayrıca 8 aylıktan büyük kuzular için 350 TL destek verildiğini, her ilçeye süt toplama merkezleri kurulduğunu ve saman ile balyanın piyasanın altında fiyatlarla üreticiye ulaştırıldığını kaydetti.
Geçen yıl Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği ve Bakanlığın desteğiyle 43 kilo arpa tedarik edildiğini de hatırlatan Tekyaprak, tüm bu adımların küçükbaş üreticileri için önemli kazanımlar olduğunu söyledi.
Arpa sıkıntısının ciddi boyutlara ulaştığını öne süren Tekyaprak, ambarlara sevkiyatın başladığı yönünde duyumlar aldıklarını ancak mevcut kuraklığın küçükbaş üreticilerini daha fazla etkilediğini belirterek, “Özellikle kurak bölgelerde üretici hayvanını tamamen satın aldığı yemle beslemek zorunda.” dedi.
Açıklanan 200 TL’lik ek desteğin yetersiz olduğunu savunan Tekyaprak, hükümet ve Tarım Bakanlığı’ndan küçükbaş hayvancılığa daha fazla önem verilmesini, teşviklerin artırılmasını ve arpa temini konusunda kalıcı çözüm bulunmasını talep etti.
- Şemi
Yönetim Kurulu Üyesi ve Basın Sözcüsü Can Polat Şemi ise yaptığı konuşmada, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı’nın iki yıl önce “küçükbaş hayvancılığı yücelteceğiz” açıklamasına rağmen gelinen noktada sektörün bitme noktasına geldiğini iddia etti.
Damızlık hayvanların kesime gönderildiğini, birçok üreticinin ekonomik zorluklar nedeniyle sürülerini elden çıkarmak zorunda kaldığını söyleyen Şemi, “Küçükbaşı yüceltmek yerine bitirme noktasına getirdiler.” dedi.
Küçükbaş hayvancıların en büyük sorunlarından birinin mülkiyet olduğunu belirten Şemi, üreticilerin büyük bölümünün kendi arazilerinde ağılları bulunmadığı için teşvik ve hibelerden yararlanamadığını söyledi. Elektrik ve su altyapısının eksikliği nedeniyle soğuk zincire geçilemediğini de kaydeden Şemi, “Bu koşullarda insanlar neden yatırım yapsın?” diyerek bunun süt pazarlamasında ciddi sorun yarattığını savundu.
Şemi, hellim tescili için küçükbaş sütüne ihtiyaç bulunduğunu ancak imalatçıların “küçükbaş sütüne ihtiyacımız yok.” diyerek alım yapmadıklarını, bu nedenle üreticilerin yatırım yapmaktan kaçındığını söyledi.
Buna karşın süt verimini artırmak amacıyla hayvan ithal edilmesini de eleştiren Şemi, “Süt talebi yokken hayvan ithalatı çelişkidir. Ayrıca İspanya’dan gelecek hayvanlarda mavi dil hastalığı riski vardır.” dedi.
Devletin "net bir tarım politikası ortaya koymamasını" eleştiren Şemi, “Bize yılda ne kadar ete ne kadar süte ihtiyaç olduğunu açıklasınlar ki biz de üyelerimize buna göre üretim yaptırabilelim" ifadelerini kullandı.
Bakanlığın açıkladığı 200 TL’lik ek desteği de eleştiren Şemi, “Bu rakam küçükbaşçıları dilenci durumuna düşürmektir” dedi. Hayvancıların sokakta eylem yapmak istemediğini belirten Şemi, ancak sorunların çözülmemesi halinde bunun kaçınılmaz olacağını söyledi.
- “Kasaplar Birliği ile yeniden görüşmeye hazırız”
Basın mensuplarının Kasaplar Birliği ile yapılan mutabakata ilişkin sorusunu yanıtlayan Şemi, Hayvancılar Birliği’nin hesaplamalarına göre inek sütü maliyetinin 28 TL, koyun sütü maliyetinin ise 70 TL olduğunu söyledi. Buna karşın inek sütünün 21 TL, koyun sütünün ise 45 TL’den alındığını belirten Şemi, bu durumun üreticiyi zorladığını ve çiftliklerin ayakta kalabilmesi için canlı hayvan fiyatlarını artırmak zorunda kaldıklarını ifade etti.
Şemi, Kasaplar Birliği ile yapılan mutabakatın bu nedenle bozulduğunu, yeniden görüşmeye hazır olduklarını ancak kalıcı çözümün devletin süt politikalarında bulunduğunu belirterek, “Süte gerekli artış yapılmadıkça et fiyatlarının yüksek kalması kaçınılmazdır” dedi.