İngiltere, Rusya Genelkurmay Ana İstihbarat Servisi (GRU) ile 11 kişiyi, Salisbury ve Amesbury kentlerinde 2018'de yaşanan Noviçoklu zehirleme olayları nedeniyle yaptırım listesine aldı.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı, 2018'de Amesbury kentinde Noviçok adlı bir kimyasal ile zehirlendiği belirlenen Dawn Sturgess'in ölümünde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve GRU'nun parmağı olduğuna ilişkin inceleme raporunun yayımlanmasının ardından yeni yaptırım kararlarını açıkladı.
Rusya'nın ajan ağının hedef alındığı belirtilen açıklamada, "İngiltere, GRU'nun tamamına yaptırım uygulayacak. GRU ajanları, Putin'in emirlerini yerine getiriyor, Ukrayna'yı istikrarsızlaştırmaya çalışıyor, Avrupa genelinde kaos ve karmaşa tohumları ekiyor." ifadeleri kullanıldı.
"Dawn Sturgess İnceleme Komisyonu" raporunun yayımlanmasıyla bu kararın alındığı belirtilen açıklamada, GRU'nun İngiltere'de 2018'deki Noviçoklu saldırılardan sorumlu olduğu vurgulandı.
Açıklamada, GRU'nun, İngiliz topraklarında, İngiliz vatandaşlarını Putin'in emriyle öldürdüğü vurgulanarak, "Putin, Sergey ve Yuliya Skripal'i ölümcül Noviçok ile zehirlenmesi emrini bizzat verdi. Noviçok, Kimyasal Silahlar Sözleşmesine aykırı şekilde Rusya'da geliştirildi ve tutuldu. Sonucunda Sturgess trajik şekilde hayatını kaybetti." ifadelerine yer verildi.
GRU'nun siber saldırı, dezenformasyon yayma ve "kirli işler için" aracılar kullanma faaliyetleri bulunduğu kaydedilen açıklamada, Rusya'nın Londra Büyükelçisi'nin komisyonun raporunun ardından bakanlığa çağırıldığı bilgisi de paylaşıldı.
Açıklamada, kurum olarak GRU'nun yanı sıra 11 isme de yaptırım uygulanacağı belirtildi.
- Putin, İngiliz halkını tehdit ediyor"
Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen Başbakan Keir Starmer, "Salisbury'deki zehirlenme olayları ulusumuzu sarsmıştı. Bugünkü inceleme komisyonu raporu, Kremlin'in masumların hayatını nasıl değersiz gördüğünün bir göstergesidir. Dawn'ın gereksiz ölümü bir trajediydi. Sonsuza kadar Rusya'nın pervasız eylemlerinin bir hatırlatıcısı olacak." ifadelerini kullandı.
Starmer, "İngiltere her zaman cani Putin rejiminin karşısında olacak, cinayet makinesini her zaman olduğu gibi ifşa edecektir. Bugünkü yaptırım kararımız, Avrupa güvenliğini savunmak için aldığımız sarsılmaz kararlarının sonuncusu. Rusya'yı finansal olarak zorlamaya, Ukrayna'nın müzakere masasındaki pozisyonunu güçlendirmeye devam edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
Dışişleri Bakanı Yvette Cooper da Putin ve GRU'nun kararıyla İngiltere'de bir İngiliz vatandaşının öldüğünü, başka insanların ise zehirlendiğini belirterek, "Putin ve GRU, İngiliz halkını, güvenliğimizi ve refahımızı doğrudan tehdit ediyor. Topraklarımızdaki bu utanmazca ve haince saldırıyı hoş göremeyiz." ifadelerini kullandı.
İçişleri Bakanı Shabana Mahmood, Sturgess'in Rusya saldırganlığının masum bir kurbanı olduğunu kaydederek, "Salisbury'deki Noviçok kullanımı, sadece şahıslara yönelik bir saldırı değil aynı zamanda ülkemize ve değerlerimize bir saldırıydı. Rus devletinin insan hayatına ve uluslararası hukuka saygı duymamasının bir göstergesiydi." değerlendirmesini yaptı.
Mahmood, yaptırım uygulanan 11 kişiden üçünün, Ukrayna'da süper marketlerin hedef alındığı terör saldırıları da dahil Avrupa ve Ukrayna'da bazı saldırılarının azmettiricisi olduğunu dile getirdi.
- "Skripal" olayı
İngiliz dış istihbarat servisi MI6 için çalıştığı ortaya çıkınca ülkesinde mahkum edilen ve daha sonra casus takasıyla İngiltere'ye gelen Rus ajan Sergey Skripal ile kızı Yulia, 4 Mart 2018'de Salisbury'de Sovyetler Birliği döneminde geliştirilen Noviçok adlı bir kimyasal ile zehirlenmişti.
Haziran 2018'de de Amesbury kentinde buldukları bir parfümü deneyen Dawn Sturgess ve Charlie Rowley adlı İngiliz vatandaşlarının aynı madde ile zehirlendiği belirtilmiş, Sturgess aynı yılın temmuz ayında hayatını kaybetmişti.
Sturgess, Noviçok'un ilk kurbanı olurken İngiliz polisi, Skripallerin zehirlendiği olayla ilgili şüphelilerin Ruslan Borişov, Aleksandr Petrov ve Aleksandr Yevgenyeviç Mişkin olarak açıklanmıştı.
Dönemin İngiltere Başbakanı Theresa May, şüphelilerin GRU için çalıştığını duyurmuştu.
