Başbakan Merkel törende yaptığı konuşmada, “Kurban yakınlarından özellikle af diliyorum. Yalnız değilsiniz, acılarınızı paylaşıyoruz” dedi. Saat 12’de ise tüm ülkede bayraklar yarıya indirildi, bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu
Almanya’da Nasyonal Sosyalist Yeraltı adlı terör hücresinin öldürdüğü 8’i Türk 10 kişi dün başkent Berlin’de düzenlenen devlet töreniyle anıldı. Konzerthaus’ta (Konser Evi) düzenlenen kurbanları anma töreninde devletin zirvesi tam kadro yer aldı. Törene cumhurbaşkanlığı görevine vekalet eden Bavyera Eyaleti Başbakanı Horst Seehofer, Federal Meclis Başkanı Norbert Lammert, Başbakan Angela Merkel, kabine üyeleri, bazı eyaletlerin başbakanları, parti yöneticileri, politikacılar, cumhurbaşkanı adayı Joachim Gauck, aşırı sağcılar tarafından öldürülen kurbanların yakınları, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün, Komisyon üyeleri Nevzat Pakdil, Mustafa Erdem ve Malik Ecder Özdemir ve Türkiye’nin Berlin Büyükelçisi Hüseyin Avni Karslıoğlu’nun da bulunduğu yaklaşık 1200 davetli katıldı. Seehofer, Lammert ve Merkel’in en ön sırada bazı kurbanların yakınlarıyla oturduğu anma töreni, ellerinde mum taşıyan bir grup öğrencinin tören salonuna girmesiyle başladı. Berlin Güzel Sanatlar Üniversitesi Orkestrası’nın Johann Sebastian Bach’ın eserini seslendirmesinden sonra, görevinden ayrılan cumhurbaşkanı Christian Wulff’un yerine bir konuşma yapan Başbakan Merkel, davetlileri kurbanları anmak amacıyla kısa süreli bir suskunluğa davet etti.
‘Cinayetler çözülecek’
Merkel, özür konuşmasında şunları söyledi: “Aşırı sağcı katillerin yıllarca fark edilmeden Alman toplumunun içinde yaşayabilmiş olması Almanya için bir ilki oluşturuyor. Bu nedenle kurban yakınlarının şüphelerini, öfkelerini ve yalnız bırakıldıklarını düşünmesini anlayabiliyorum. Bu şüphe, öfke ve acılar hiç bir zaman ortadan kaldırılamayacak. O yıllar kurban yakınları için tam bir kabus olmalı. Bu durum bizler için çok can sıkıcı. Bunun için kurban yakınlarından özellikle af diliyorum. Ancak bu anma törenini ailelerin yalnız olmadığını, acılarını paylaştığımızı ve kendileriyle dayanışma sergilediğimizi göstermek amacıyla düzenliyoruz. Almanya Başbakanı olarak cinayetlerin aydınlatılması, bunların arkasındaki kişilerin ortaya çıkartılması ve yargılanması konusunda her türlü çabayı harcayacağıma söz veriyorum. Bu tür olayların bir daha yaşanmaması için gerekli önlemler de alındı.”
‘Ülkemiz için utanç’
“Almanya’da insanların sadece farklı kültürden, dinden gelmelerinden ya da derilerinin renginden dolayı takibe uğramalarına ya da şiddete maruz kalmalarına izin vermeyeceğiz. Bu saldırılar aynı zamanda demokrasimize yönelik saldırılar. Bu saldırılar ülkemiz için utanç verici. Aşırı sağcı katillerin hazırlamış olduğu videoları seyrettim ve bugüne kadar hayatımda insanları bu kadar aşağılayan bir şey daha görmemiştim. Bazen devlet olarak yeterli kalmadığımızı kabullenmek zorundayız. En basit ırkçı söylemler bile hassasiyetle izlenmeli. Sözler bir müddet sonra şiddete dönüşebileceği unutulmamalı.” Merkel’in konuşmasının ardından orkestra Cemal Reşit Rey’in de bir eserini seslendirdi. Daha sonra Ahmet Muhip Dıranas, Erich Fried, Bertolt Brecht ve Josef Reding’in şiirleri Alman oyuncular Iris Berben ve Erol Sander’in yorumuyla okundu.
‘Bizi suçladılar, burayı
terk edeceğim’
Aşırı sağcıların öldürdüğü ilk kurban olan Enver Şimşek’in kızı Semiya Şimşek söz alarak, babasının öldürülmesinden sonra kendilerinden şüphe duyulduğunu, polisin bile, babasının uyuşturucu ticaretiyle ilgilenmiş olabileceğini tahmin ettiğini, ancak şimdi babasının aşırı sağcılar tarafından öldürüldüğünün ortaya çıktığını belirterek, doğduğu ülkeyi bu nedenle terk etmeyi düşündüğünü söyledi. Almanya’da tüm insanların istediği gibi yaşayabilmesi için siyasetçilere de önemli görevler düştüğünü ifade eden Şimşek, sonuçta bu konuda herkesin birlikte çaba harcaması gerektiğini ve tek çözümün bu olabileceğini kaydetti.
Nâzım’dan dizeler okundu
Daha sonra, aşırı sağcıların son kurbanı olan Mehmet Kubaşık’ın kızı Gamze Kubaşık da, gelecekte birlikte iyi bir yaşam için birlikte çaba harcanması gerektiğini söyledi. Kubaşık, Nazım Hikmet’in “Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine” dizelerini de Türkçe ve Almanca olarak okudu. Anma töreninin sonunda Şimşek ve Kubaşık, öğrencilerin içeriye taşıdığı ve “umut” adı verilen mumu sembolik olarak birlikte salon dışına taşıdı. Bu arada tüm davetliler ayağa kalktı.
Para istemeyiz, katilleri bulun
Aşırı sağcılar tarafından Kassel kentinde öldürülen Halit Yozgat’ın babası İsmail Yozgat, törende yaptığı konuşmada, görevinden ayrılan Cumhurbaşkanı Christian Wulff’a, kendilerini çok iyi bir şekilde ağırladığı için teşekkür ederek, kendilerine teklif edilen 10 bin euro’luk tazminatı istemediklerini söyleyerek “Bizim Alman hükümetinden istediğimiz üç şey var. Katilleri bulun. Bu konuda Alman adaletine güveniyorum. Oğlumun doğduğu ve öldürüldüğü “Hollaendische Strasse” adlı sokağa da Halit’in adının verilmesini istiyorum. Ayrıca kanserli hastalar için bir vakıf kurmak istiyoruz. Tazminat paraları buraya bağış olarak yatırılabilir” dedi. İsmail Yozgat salondan tören boyunca yan yana oturduğu Başbakan Merkel’le birlikte çıktı.