Üzüm, dut ve incirin ezilerek ve kaynatılmasıyla yapılan bir besin olan pekmez içerdiği mineraller, vitaminler ve organik asitlerle her yaş grubundan herkesin tüketebileceği faydalı bir üründür.
Pekmez, içinde şeker bulunan birçok meyveden üretilmekle birlikte en fazla üzümden üretilmektedir.
Pekmezin Yararları Nelerdir?
Enerji gereksinimi duyanlar için doğal bir enerji kaynağıdır. Pekmezde yer alan früktoz ve glikoz sindirim sisteminde hemen emilerek ve metabolize edilerek enerjiye dönüşür. Pekmezdeki karbonhidratlar sindirimi gerektirmeyen glikoz ve früktozdan meydana gelir. Glikoz ve früktoz monosakkarit olduğu için pekmezin yenilmesinin hemen ardından bu şekerler kana geçerek enerji sağlarlar.
Ağır işlerde çalışan ve hemen enerjiye ihtiyaç duyan sporcuların kısa sürede enerji gereksinimini karşılar.
Enerji verici özelliğinin yanısıra kemik sağlığı için gerekli kalsiyum ve kansızlığı önleyici demir minerallerini içerir. 100 gram pekmez yaklaşık olarak 400 mg kalsiyum, 10 mg demir içerir.
Demir eksikliğiyle oluşan kansızlık performansta düşüşe ve konsantrasyon proplemlerine sebebiyet verir.
Pekmezde yer alan demir insan vücudunun rahat bir şekilde kullanabildiği (+2) değerli demirdir. Tablet şeklinde kullanılan (+3) değerli demirin, (+2) değerli demire çevrilmesi için vücut tarafından ayrı bir işleme tabi tutulması gerekir. Bazı durumlarda ise demirin bu dönüştürülme işlemi yapılamaz.
Pekmezdeki demir ise vucut tarafından rahat bir şekilde kullanılır.
Zengin kalsiyum içerigiyle kemik erimesi olarak bilinen osteoporoz olasılığına karşı koruyucu özelliktedir. Osteoporozdan korunmak için kalsiyum yönünden zengin olan besinlerin tüketimine dikkat etmek gerektiği uzmanlar tarafından belirtiliyor. Kalsiyum gereksinimi yaşa bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Çocukluk ve ergenlik çağında, hamilelik ve emzirme döneminde, yaşlı erkekler ve menopoz sonrası kadınlarda daha çok oranda kalsiyuma gereksinim duyulur.
Vücut için gerekli miktarda kalsiyum alınamadığı takdirde vücut bu gereksinimini kemiklerden karşılar ve bu da osteoporoza sebebiyet verir.
Kalsiyumun yetersiz alımı kemik ve diş rahatsızlıklarına neden olur.
Büyüme dönemindeki çocuklar için sağlıklı bir besindir.
İçindeki şekerin tümü monosakkarit olduğu için pekmez bebek ve çocukların beslenmesi içinde önemli bir besindir. Beyin gelişmesinin en önemli dönemi bebeklik dönemidir ve beynin bu dönemde enerji gereksinimi çok fazladır. Beyin, enerji kaynağı olarak glikozdan başka şeker kullanmaz. Bebeğe yeteri kadar glikoz verilmediği takdirde beyin gelişimi sağlıklı olmaz.
Pekmez potasyum, kalsiyum, demir, krom, magnezyum gibi mineraller bakımından zengindir.
Pekmez, süt ve süt ürünlerine karıştırılarak tüketilirse demir emilimi azalacağı için pekmezi sade veya meyve sularıyla beraber tüketmek gerekir.
Pekmez en çok üzümden yapılmakla birlikte incir, dut, erik, hurma ve keçiboynuzu gibi şeker içeriği yüksek olan meyvelerden de yapılmaktadır.
Sahte Pekmez Ürünleri
Ülkemizde Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılan kontrollerde pekmez ürünlerinin %34 ünde olumsuzluk tespit edilmiştir.
Ucuz olduğu için mısır kökenli glikoz kullanan bazı firmaların etiketlerin üzerine üzüm salkımı resmi koyup % 100 doğal ibaresi ile satışa sundukları görülmüştür.
Pekmez yapımında gerekli olan mayalama olmaksızın kaynamış şıraya glikoz katmak suretiyle sıvı pekmez elde edilmektedir.
Kanserojen etkili aflatoksin içerdiği tespit edilen ve ultraviole ışınlardan geçmediği için satılamayan incirlerin de kaynatılarak üzüm pekmezi olarak piyasaya sürüldüğü belirlenmiştir.
Yine yapılan bazı kontrollerde pekmez yapımında kullanılan üzümün etkin bir yıkama işlemine tabi tutulmadığı için, pekmez analizlerinde zirai ilaçkalıntıları saptanmıştır.