ARIZA KAYNAĞININ KKTC’DEKİ ŞEBEKEDEKİ ARIZA VE AİK ŞEBEKESİNDEKİ KİRLİ ELEKTRİĞİN KKTC’YE AKTARILAMAMASI OLDUĞU BELİRTİLİYOR
“...ANCAK KKTC’DEN YEDEK KAYNAK OLARAK 90 MW’A KADAR ELEKTRİK ALIM OLANAĞININ DEVAMININ İSTİSNAİ ÖNEMİ VAR”
GENEL KESİNTİNİN TEKRARLANMAMASI İÇİN İKİ ACİL TEDBİR
Dikelya’daki elektrik santralinde meydana gelen ve Moni santralini de etkilemesinden dolayı çarşamba günü Güney Kıbrıs genelinde 5 saatlik elektrik kesintisine neden olan arızanın tekrarlanmaması için dün düzenlenen olağanüstü toplantıda acil tedbirler kararlaştırıldı.
Rum gazetelerinin çarşamba günkü arızanın Güney Kıbrıs’ın KKTC’den elektrik enerjisi alımı yaptığı bağlantı noktasından kaynaklandığını iddia etmesine karşın dünkü toplantıda bu konuya hiç girilmedi.
Tamamen teknik nitelikli olmasına karşın siyasi boyutları olan arıza konusunda ilgili bütün taraflar; kriz veya arıza durumlarında yedek kaynak olarak KKTC’den 90 megavata kadar elektrik enerjisi alınması olanağının devamının istisnai öneme sahip olduğunu vurguladı.
Rum uzmanlar KKTC ile Güney Kıbrıs arasında kurulan elektrik bağlantısının kesilmesinin “kirli elektrik” sorununu ağırlaştırdığını kabul etmekle birlikte bu bağlantının olmaması halinde sorunun çok daha büyük ve sık olacağı uyarısında bulundu.
Fileleftheros, “Ünite Rölantiye Kablolar Da Dışarı... ‘Sorunlu’ Güç İş Üretmiyor Ancak Bedeli Var... Yeni Genel Kesintilerin Önüne Geçilebilmesi İçin Tedbir Kaçınılmaz” başlığıyla yansıttığı haberinde Çarşamba günkü genel kesinti üzerine dün olağanüstü toplanan Rum Elektrik İdaresi (AİK), Enerji Düzenleme Kurulu (RAEK) ve Elektrik Aktarım Sistem Yöneticisi (DSM) tarafından kararlaştırılan tedbirlere yer verdi.
Habere göre Çarşamba günkü kesintiyi yaratan arızanın ana sebebi olarak görülen “kirli elektriğin” soğurulabilmesi maksadıyla, tüketim azaldığı için sorunlu olan gece saatleri çalışması gerektiğine hükmedilen ünitelerin ötesinde; bir üretim ünitesinin, bir buhar türbininin rölantide çalışır vaziyette tutulmasına karar verildi.
Gazete bunun; ilave yakıt maliyeti anlamına geleceğini ancak yeni genel kesintilerin önlenebilmesi için mevcut şartlar altında kaçınılmaz görüldüğüne işaret etti.
Habere göre ikinci tedbir olarak ise elektrik aktarım hatlarında alternatif çözüm olarak bulunan 123 kilovatlık elektrik kablolarının hatlardan çıkartılması kararlaştırıldı. Gazete bunun; yerel kesintilerin artacağı anlamına geldiğini, çünkü her arızanın; bu alternatif hat aracılığıyla karşılanamayacağını, ancak bu şekilde hem kirli elektrik üretiminin (bu tür alternatif kabloların bir kilometresi 1,2 megavat kirli elektrik üretiyor) hem de genel kesintilerin önüne geçileceğini belirtti.
Gazeteye göre elektrik kullanımının gece saatlerinde önemli ölçüde azaldığı Nisan ve Mayıs aylarında artık enerji sorununun devam edeceği tahmin ediliyor. Sorunu çözen özel sistemlerin ithal edilerek kurulması; geçmişte düşünülmüş olmasına karşın maliyeti nedeniyle uygulanmamıştı, şu an ise bunun uygulanması için çok geç. Çünkü uygulanabilmesi için zamana ihtiyaç var ve sorunu tamamen çözeceği düşünülen Vasiliko’daki 5’inci ünite en fazla 4 ay içerisinde devreye girecek.
Gazete teyit edilmiş bilgilerine dayanarak dünkü olağanüstü toplantıyla ilgili şunları aktardı:
“RAEK, DSM ve AİK’in dünkü görüşmesinde kirli elektriğin soğurulmasına işgal bölgelerinin şebekesinin katılımı dikkate alınmadı. Bağlantı noktasındaki kesinti (ana sigorta anahtarının düşmesi) dün de devam etti. Ancak siyasi uzantılarının ötesinde tamamen teknik düzeydedir ve bütün taraflar, kriz veya arıza saatlerinde işgal bölgelerinden yedek kaynak olarak 90 megavata kadar enerji alımı olanağının devamının istisnai önem taşıdığına dikkat çekti. İşgal bölgeleriyle bağlantının kesilmesinin kirli elektrik sorununu artıracağını kabul etmekle birlikte, bu bağlantı olmasa sorunun çok daha yoğun ve sürekli olacağına dikkat çektiler.”
Gazete, “Neoklis: AİK Daha Az Konuşmalı” başlıklı haberinde Rum Ticaret Sanayi ve Turizm Bakanı Neoklis Silikiotis’in Meclis Ticaret Komitesi üyelerine; kamuoyuna açıklama yetkisinin RAEK ve DSM’de olduğunu, AİK’in daha az konuşması gerektiğini söylediğini yazdı.
Habere göre komite üyesi bir milletvekilinin AİK Başkanı Haris Thrasu’nun genel kesintiyle ilgili olarak, KKTC’yle olan bağlantı konusunu da katarak somut açıklama yaptığını söylemesi üzerine Silikiotis dolaylı ancak net şekilde, daha önce de söylediği gibi AİK’in bu tür açıklamalarda daha az konuşmasının daha iyi olacağına işaret etti.
Aynı gazete AKEL’in, Basın Sözcüsü Yorgos Lukaidis aracılığıyla; çarşamba günü meydana gelen genel elektrik kesintisinin sadece Rum Meclisi’nin, KKTC’den elektrik satın alımıyla ilgili ödeneği oy çokluğuyla iptal etmesinin sonucu olarak yaşandığına işaret ederek, bu durumun; benzer sorunların tekrarlanması ihtimalini artırdığını açıkladığını yazdı.
Habere göre Ekologlar ve Çevreciler Hareketi de açıklamasında; “dünkü (çarşamba günkü) arızanın AİK şebekesinin işgal altındaki bölgelerin yasadışı şebekesiyle bağlantısından kaynaklandığı artık kesinleşmiştir” iddiasında bulundu. Hareket olarak geçen yılın temmuz ayında; Rum elektrik şebekesinin KKTC’deki şebekeyle bağlanması ve kirli elektrik tehlikeleriyle ilgili konuştuklarında kendilerine “aşırı” ve “milliyetçi” denildiğini hatırlattı.
Alithia “Yeni Genel Kesinti Tehlikesi Sürüyor... Yetkililerin Dünkü Toplantısında Durum Değerlendirildi” başlıklı haberinde yapılan ilk değerlendirmelerin, Güney Kıbrıs’ta yaşanan genel elektrik kesintisinin KKTC elektrik şebekesinde meydana gelen arızadan kaynaklandığı şeklinde olduğunu yazdı.
Gazete yetkililerin, yeterli elektrik enerjisi bulunduğunu kabul ettiklerini ancak herhangi bir sebeple KKTC’de yeniden bir arıza olması halinde AİK’in “kirli elektriğinin” soğrulamayacağını ve yeniden sorun yaşanacağını doğruladıklarını belirtti.
Habere göre Elektrik Aktarım Sistem Yöneticisi Başkanı Hristos Hristodulidis, bütün olguların değerlendirildiğini ve ilk bakışta, Mari’deki (Tatlısu) patlama ve Vasiliko Elektrik Santrali’nin tahrip olmasının ardından AİK şebekesinin bağlandığı KKTC şebekesinde meydana gelen bir arızanın, Dikelya santralini zincirleme etkilemesi nedeniyle genel kesinti yaşanmış göründüğünü söyledi ve şunları ekledi:
“Araştırmalar devam ediyor ve oluşturulacak rapor yakında Enerji Kriz Yönetimi Grubu mensuplarına teslim edilecek. Bütün olgulara bakıyoruz. Elektrik talebinin düşük olduğu sabah saat 04.30 sularında sistemde ani bir eşgüdümsüzlük olduğu görülüyor. ilk bakışta, işgal bölgelerinde bir arıza olduğu ve aynı zamanda Dikelya santralinde bir ünitenin devre dışı kaldığı görünüyor. İşgal bölgeleriyle bağlantımız kopmuştu ve bunu, Dikelya’daki ünitelerin peş peşe kaybedilmesi izledi.”
Politis “Ağrı Kesici Veriyorlar” başlıklı haberinde dünkü olağanüstü toplantıda alınan tedbirlere yer verdi.
Çarşamba günkü genel kesintiden sonra Güney Kıbrıs geneline elektrik dağıtımının normal şekilde devam ettiğini belirten gazete, KKTC’yle bağlantısızlığın devam ettiğini bu nedenle AİK’in kirli elektriği KKTC şebekesine aktaramadığını vurguladı. Gazete yetkililerin; elektrik tüketiminin düşük olduğu gece saatlerinde kirli elektrik oranının artma tehlikesinin arttığını, yetkililerin halka, gece elektrik tüketimlerini artırmaları çağrısında bulunduğunu belirtti.
Haravgi haberi “Genel Kesintinin ‘Suçlusu’ İşgal Bölgelerinin Şebekesi... DSM Durumun Günde 24 Saat İzlendiğini Doğruladı” başlığıyla aktardı.