HAYVANCILARA TAVSİYE!
Ülkemiz hayvancılık işletmelerinde özellikle Büyük Baş hayvan işletmelerinde yılın bu sıcak döneminde karşılaşılan Sıcaklık Stresine bağlı süt verimi ve kalitesinde yaşanan düşme için bazı önlemler alınması gerekmektedir. Hayvan başına süt vermi veya süt yağında meydana gelen kayıpların büyük oranda sebebi sıcaklık stresine bağlı yem tüketimin düşmesi ve düşmeye bağlı olarak fizyolojik gereksinmelerin karşılanamamasıdır. Bağıl nem ile birlikte sıcaklıkların gölgede 30-35 derecenin üzerine çıkması ve ilaveten, ülkemizin içinde bulunduğu coğrafi koşullara uygun barınak yapılarının ve ekipmanlarının yetersizliği verim kayıplarını daha trajik hale getirmektedir. Hayvanlar sıcaklık stresine karşı ilk tepki olarak gölgelik alanlara kaçma, terleme, solunumu arttırma, su tüketimini arttırma, devamında yem tüketimini azaltma gibi tepkiler verir.
Hayvanın verdiği tepkilerin başarılı olup rahatlayabilmesi, Barınak ve Besleme koşullarının iyi yada kötü olması ile bağlantılıdır. Barınak ve Beslemenin iyileştirilmesi için alınabilecek önlemleri incelersek, Barınak için, hayvan başına düşen barınak kapalı alan miktarının doğru hesaplamak, eksikliği durumunda ilaveten kapalı alan yaratmaktır. Kapalı alan yaratırken ise en önemli kural termal radyasyonu önlemek için barınak çatısının yüksek ve hava akımına müsait olmasıdır. Barınak içerisinde Hava sirkülasyonunun yeterli olmaması da önemli etkendir. Bunun için hava akımını kesen yapı ve duvarlar yerine, boru veya hasır tel gibi materyaller ile barınak etrafının çevrilmesi avantaj sağlayabilir. İmkan dahilinde büyük Fan sistemleri ve sisleme fanları, sirkülasyonu arttırıp sıcaklığın etkisini bir miktar azaltır. Güneş'ten ısınan su depolarının gölgeye alınarak hayvanlara soğuk suyun sağlanması, yemliklerin gölge yapılması ve yemlik için hayvanların fazla yürütülmemesi de strese karşı mücadelede fayda sağlar.
Ayrıca, sağım öncesi bekleme alanlarınında hayvanların çok bekletilmemesi, mümkünse bu alanların kapatılması süt kaybını önleme adına çok faydalı olacaktır.
Besleme için alınacak önlemleri de şu şekilde sıralayabiliriz. Hayvan stres durumunda yem tüketimini özellikle kaba yem tüketimini azaltır ve daha az ısı üreten kesif yeme yönelir. Sebebi stresten kurtulmak için kaba yemin sindirimi esnasında işkembede oluşan fazla ısıdan kurtulmak istemesidir. Kesif yem tüketimin artması beraberinde asidoz riskini de getirmektedir. Burada doğru hareket; rasyonda, asidoz riskine karşı sodyum bikarbonat kullanımı ve terleme ile kaybedilen vitamin-mineralin rasyondaki kullanım oranının bir miktar arttırılmasıdır. Az yem tüketimi neticesinde oluşan yaşama ve verim payı için gerekli enerji açığını karşılayabilmek için rasyonun enerji düzeyi arttırılmalıdır. Bunun için rasyondaki kaliteli, yüksek enerjili tahıl oranının arttırılması ve takviye olarak % 2 civarında yağ da kullanılabilir. Önce de bahsettiğim gibi Kaliteli içme suyu ve özellikle havanlara sağlanacak soğuk su, yem tüketimini arttırır ve hayvanın gereken besini almasına yardımcı olur.
Neticede büyükbaş veya küçükbaş hayvanlar birer canlıdır. Yaşamaları ve verim vermeleri için asgari koşulların yerine getirilmesi hayvanın sıcaklığa karşı verdiği mücadeleye yardımcı olur. Hayvancılarımıza düşen görev, stres yaratan tüm etmenler tesbit edilerek önlem almaktır. Tüm Hayvancılarımız bu gibi konularda Hayvancılık Dairesinden gereken teknik desteği alabilirler.