İspanya'nın doğusundaki Katalonya özerk yönetiminde geçen 25 Kasım'da yapılan erken seçimlerden sonra oluşan yeni parlamentonun ilk genel kurulunda, ''Egemenlik deklarasyonu'' adı altında, Katalanların kendi geleceklerine karar verme hakkını içeren bir metin kabul edildi.
Azınlık hükümeti kuran Yönelim ve Birlik Koalisyonu (CIU) ile ona dışarıdan destek veren Katalonya Cumhuriyetçi Solu'nun (ERC) ön hazırlığını yaptığı ve daha sonra Yeşiller ve komünist görüşlü Birleşik Sol partisinden oluşan koalisyonun da (ICV-EUIA) imza attığı metin, 135 sandalyeli parlamentonun yüzde 63'ü tarafından kabul edildi. Yapılan oylamada 85 evet, 41 hayır, 2 çekimser oy çıktı. Katalonya Sosyalist Parti'den (PSC) 5 milletvekili, partisinin aldığı ''hayır'' oyu kullanma kararını protesto etmek için, oylama sırasında genel kurul salonundan çıktı. Metnin kabulü sonrasında bazı milletvekilleri ''Yaşasın Katalonya'' diye bağırdı.
Katalan parlamentosuna genel olarak bakıldığında, federal bir İspanya isteyen sol görüşlü Katalonya Sosyalist Parti (PSC), İspanya'nın tam bütünlüğünden yana siyaset yürüten sağ görüşlü Halk Parti'nin Katalonya'daki kolu (PPC) ve İspanya ile birlik içinde bir siyaset yürütülmesini savunan Ciutadans partisi ise ''hayır'' oyu kullandı. Egemenlik deklarasyonuna alternatif olarak PSC ve 3 milletvekili bulunan tam bağımsızlık yanlısı Halk Birliği Listesi (CUP) tarafından ayrı ayrı sunulan metinler ise kabul edilmedi. Söz konusu deklarasyonun oylamasında CUP'dan 2 milletvekili çekimser kaldı, bir milletvekili ise ''evet'' dedi.
Hükümetin istediği, parlamentodaki geniş destek bulamayan egemenlik deklarasyonu, hukuki bir geçerliliği olmasa da siyasi olarak Katalan parlamentosunun yol haritasını çiziyor. CIU ve ERC'nin 2014 yılında gerçekleştirmeyi hedeflediği bağımsızlık yanlısı referanduma dolaylı yollardan bir gönderme yapılan metinde, Katalan halkının kendi geleceğine karar verme hakkına vurgu yapıldı. ''Katalonya halkı, demokratik meşruluk içinde siyasi bir karaktere ve hukuki egemenliğe sahiptir'' ifadesinin dikkati çektiği metinde, ''Katalan halkının ortaya koyacağı demokratik arzunun, kendi geleceğine karar verme hakkının garantisi olacağı'' savunuldu.
CIU ve ERC, Katalonya'da mevcut durumda 3. büyük siyasi güç olan PSC'nin de desteğini alabilmek için metnin orijinalinde değişiklik yaparak, ''Katalonya devleti'' ibaresini çıkarmıştı. Ancak buna rağmen CIU ve ERC'nin arzu ettiği destek sağlanamadı.
KATALONYA BAŞKANI MAS'A GÖRE ''TARİHİ BİR GÜN'' YAŞANDI
CIU lideri ve Katalonya özerk yönetim başkanı Artur Mas, parlamentoda yaptığı konuşmada, egemenlik deklarasyonuyla ilgili oylamayı ''tarihi'' olarak niteledi. Mas, ''tarihi karakterde olan bu oylama, sorunları 24 saatte çözmese de çoğunluğun istediği şekilde ülkeye yol gösterecek'' dedi. ''Katalonya sadece kendine bağlı olsa bu kriz döneminde daha az çile çekerdi'' diyen Mas, kendi geleceğine karar verme dışında diğer önceliklerinin ''ekonomide ve iş piyasalarında büyümeyi sağlama ve sosyal birliği koruma'' olduğunu vurguladı.
Bağımsız bir Katalonya görüşünü savunan ERC'nin lideri Oriol Jungueras da egemenlik deklarasyonuna gelen tepkileri, şöyle yanıtladı:
''Geleceğine karar verme hakkı kimseden izin almayı gerektirmez. Bugün bağımsızlığa karar vermiyoruz, sadece geleceğimiz üzerine karar verebilmek için demokratik bir hak istiyoruz. Kimseden bağımsızlıkçı olmasını istemiyoruz ama vatandaşlarımızın geleceklerine karar verme haklarını istemek için gerekli koşullara sahip olduğumuzu düşünüyoruz.''
MUHALEFETTEN SERT ELEŞTİRİLER
Bu arada, muhalefet partilerinden yapılan eleştirilerde ise Katalan hükümeti, ekonomik krizle mücadele etmek yerine gündemi değiştirmekle suçlandı.
PSC lideri Pere Navarro, ''Katalan vatandaşları, sorunlarına şimdi çözüm istiyorlar, yıllar sonra değil. Sayın Mas, bu egemenlik projesiyle Katalonya halkını bölüyor, toplumu parçalıyor'' dedi.
PPC lideri Alicia Sanchez Camacho da ''Sayın Mas'ın önceliği, bağımsızlık saplantısından önce, krizden çıkmaya yardımcı olacak siyasi işbirliği ve yeni bir finans modeli için İspanyol hükümeti ile müzakere etmek olmalıdır. Mas'ın ayrılıkçı kişisel projesi, Katalan halkının tamamını kapsamamaktadır. Sunduğunuz projenin hiçbir yasal temeli yoktur. Katalanların çoğunluğu bağımsızlığı istemiyor. Bugün tarihi değil, üzücü bir gündür'' derken, Ciutadans lideri Albert Rivera da kabul edilen egemenlik deklarasyonunun, ''hukuk devleti ve anayasaya karşı'' olduğunu savundu.
Katalan parlamentosunda yaşananları ''tiyatro'' olarak yorumlayan ve ''yeni yasama dönemine gerçekten başlayacağınız zaman bize haber verin'' diyerek alaylı konuşan Rivera, ''Eğer bazılarının söylediği gibi Katalonya koloni ise çok garip bir koloni. Buradaki birçok milletvekili ibex'deki (İspanya borsası) şirketlerin danışmanı. Burası Batı Sahra değil. Ezilen bir koloni değiliz, İspanya'nın özerk yönetimlerinden biriyiz'' sözleriyle tepkisini dile getirdi.
Öte yandan, egemenlik deklarasyonu tartışmalarının yapıldığı sırada Katalan parlamentosunun dışında bağımsızlık yanlısı ve karşıt gruplar gösteri yaptı. ''Daha fazla kesinti daha az güvenliktir'' sloganı atan Katalonya özerk yönetim polisinden (mossos d'esquadra) 150 kişilik bir grup ise ekonomik krizden dolayı yapılan kesintileri protesto etti.
