KKTC’de çek kullanmaktan men edilen kişi sayısı 2012 yılında 3 bin 842’ye çıkarak, ülke tarihinin en yüksek rakamlarına ulaştı.


2011 yılında 3 bin 244 olan çek yasaklıları bir yılda yüzde 18,4 oranında artarken, ulaşılan rakamın boyutu, ekonomik durumla ilişkilendirildi.


   Çek yasaklıları sayısının rekor artışını değerlendiren ekonomi ve finans çevreleri, ülkedeki ekonomik olumsuzlukların sürdüğünü savunarak, 2013 yılında da bu sayının 3 binlerin üzerinde olacağı tahmininde bulundular.


   İnşaat krizinin patlak verdiği 2007 yılından sonra çek yasaklısı sayısının hızla arttığı görülüyor. Piyasanın likidite sorunuyla boğuşması nedeniyle 2008 yılından önce 700’leri geçmeyen çek yasaklıları sayısı 2008 yılında bin 158’e yükseldi. Bu sayı, 2009’da 3 bin 636, 2010 yılında ise 3 bin 329 kişi olarak saptandı.


Çekler Poliçeler Yasası’na tabi?
   Poliçeler Yasası, hem karşılıksız çeki yazana hem de ilgili bankaya cezalar öngörüyor. İlgili banka süresinde ibraz edilen, karşılığı bulunmayan veya yetersiz kalan her çek yaprağı için, çek sahibine 250 TL ödemekle yükümlü. Banka tarafından yapılan ihbarı alan, on iş günü içinde düzeltme işlemlerini yerine getirmeyen veya geçerli bir sebebi olmadan, çek karnelerini geri vermeyenler suçlu sayılıyor.


‘Hamiline’ çekler artık geçersiz
   Öte yandan, hamiline çek yazılması uygulaması 1 Ocak’tan itibaren kaldırılırken, bu uygulamayla başlayan yeni dönemde piyasadaki güven ve etkinliğin artırılmasını, kayıt dışılığın önüne geçilmesi hedefleniyor.



   “Poliçeler Yasası’nı tadil etmek üzere çıkartılan 46/2011 sayılı Poliçeler (Değişiklik) Yasası’nda yapılan yeni düzenleme ile çeklerin hamiline yazılması uygulamasının kaldırılması ön görülmüştü. 26 Eylül 2011 tarihinde yayımlanan söz konusu yasanın, “hazırlıklarını tamamlayamayan tüccarı ve esnafı mağdur etmemek adına” Resmi Gazete’de yayınlandığı tarihte yürürlüğe girmeyen bazı maddeleri bulunuyordu.


   Bu maddeler 1 Ocak 2013 itibarıyla yürürlüğe girerken, bu maddelerden biri de çeklerin hamiline yazılması uygulamasının kaldırılmasıydı. Yeni uygulamaya göre artık çekler el değişirken ciro edilmesi de zorunlu hale getirildi.


2011’de Çek Kullanmaktan Men Edilenlerin Sayısı

2011  Aylık  Toplam
Ocak  230  230
Şubat  229  459 
Mart  284  743
Nisan  240  983
Mayıs  218  1.201
Haziran  295  1.496
Temmuz  255  1.751
Ağustos  285  2.036
Eylül  289  2.325
Ekim  279  2.604
Kasım  298  2.902
Aralık  342  3.244

2012’de Çek Kullanmaktan Men Edilenlerin Sayısı

2012  Aylık  Toplam
Ocak  314  314
Şubat  321  635
Mart  336  971
Nisan  350  1.321
Mayıs  316  1.637
Haziran  272  1.909
Temmuz  347  2.256
Ağustos  325  2.581
Eylül  289  2.870
Ekim  327  3.197
Kasım  264  3.461
Aralık  381  3.842

* 2009 yılında 3 bin 636, 2010 yılında ise 3 bin 329 kişi çek kullanmaktan men edilmişti.