New York Times gazetesi, Kıbrıs adasının güneyinde bulunan gaz yataklarının Türkiye ile Kıbrıs Rum Kesimi arasında gerginlik yarattığını belirterek, söz konusu doğal gazın pazarlanması için Türkiye-Kıbrıs boru hattı dışındaki alternatiflerin, bu hattın maliyetinin 10 katı; 10 milyar dolar gibi astronomik bir rakam tutacağını vurguladı.
ABD’nin saygın gazetelerinden New York Times’in internet sitesinde “Gaz Yatakları Türkiye İle Gerginlik Yaratıyor” başlığıyla yayımlanan makalede, Kıbrıs Rum Kesimi’nin 2013’ün başında 4 şirketle sözleşme imzalayacağı ancak bunlarla ilgili Türkiye’den gelecek tepkilerin endişe yarattığı belirtildi.
Haberde, Afrodit ismindeki gaz yatağının, İsrail denizinde bulunan Leviathan gaz yatağının 35 kilometre batısında geçen yıl keşfedildiği, yapılan araştırmalarda 142-227 milyar metre küp gaz bulunduğu da kaydedildi.
İlk etapta keşfedilen gaz yataklarının, dünyada en çok siyasi sorun yaşanan bölgeye istikrar getirebileceği, gaz nakli alanında Türkiye ile Kıbrıs Rum Kesimi arasında işbirliği yapılması ve gaz gelirinin Kıbrıslı Rumlar ile Kıbrıslı Türkler arasında paylaşılmasının durmuş olan Kıbrıs müzakerelerini hareketlendireceği ve Kıbrıs Rum Kesimi’nin ekonomik krizden çıkmasına yardımcı olması beklentisi yarattığı kaydedildi.
Haberde, Kıbrıs Rum Kesimi’nin tek taraflı arama programlarına başlamasının hem Kıbrıslı Türkler, hem de Türkiye tarafından hoş karşılanmadığı kaydedildi.
Haberde ayrıca, Türkiye’nin, Kıbrıs Rum Kesimi’nin 2010’da belirlediği ekonomik münhasır bölgenin bir kısmının Türkiye’nin kıta sahanlığı içerisinde olduğunu belirttiği da kaydedildi.
Türkiye ile İsrail arasındaki husumetin bir nedenin de İsrail’in Kıbrıs Rum Kesimi gaz kaynakları ile ilgili işbirliği olduğunu da belirtildi.
Bazı uzmanların, Afrodit gaz yatağındaki gazın piyasaya sürülmesi için en az yedi yıl gerektiğinden tarafların ellerinde sorun yumağının çözülmesi için yeteri zamanın bulunduğu görüşünde olduğu savunulan haberde, görüşü alınan uzmanların büyük bir kesiminin ise Kıbrıs sorununun çözümünde ilerleme olmadan gaz yatağında da uzlaşmaya varılmasının olası olmadığı görüşünde olduğunu kaydetti.
“Gaz birim fiyatı düşebilir”
Yeni gaz yatakları keşfedilmesinden dolayı doğal gaz birim fiyatının da düşüşe geçebileceği belirtilen haberde, çıkarılan gazın en tasarruflu bir şekilde pazara ulaştırılmasının da önemli olduğu, bunun da her halükarda gazın borularla Türkiye üzerinden pazarlanması anlamına geldiği ifade edildi.
Uzmanların, bu yöntemle sağlanacak tasarrufun yanında, Kıbrıs Türkiye boru hattının adadaki çözüm görüşmelerinin yeniden başlaması ve ilerlemesi için aranan ilaç, “güven artırıcı önlemlerin anası” olabileceği görüşünde olduğu ifade edildi.
Haberde, Türkiye-Kıbrıs boru hattının dışında doğal gazın pazarlanması için iki yöntemin bulunduğu, birinin gazın borularla önce Girit’e oradan da Avrupa’ya pompalanması diğerinin ise doğal gaz sıvılaştırma tesisi kurarak,
sıvılaştırılan gazın deniz yolu ile nakledilmesi olduğunu ancak LPG tesislerinin maliyetinin, olası Türkiye-Kıbrıs boru hattının on katı (10 milyar dolar) olduğu, Kıbrıs’tan Girit’e boru hattının ise daha da pahalı olacağı vurgulandı.
