Kıbrıs Rum kesimi yönetimi, 1950’li yıllarda EOKA çetelerinin yol açtığı terörün kurbanlarına yönelik olarak ilk kez bir adım attı.
1950’li yıllarda EOKA’nın, “komünist” ve “Türk dostu” suçlamasını yapıp ‘hain’ damgası vurduğu, sokak ortasında çivili sopalarla linç ettiği 19 Rum’un itibarları iade edildi.
RUM Yönetimi lideri Dimitris Hristofyas, Rum toplumunun yarım asırdır kanayan yarasına el atarak, ihanetle suçlanan vatandaşların itibarlarının iade edilmesiyle ilgili kararı onayladı.
1950’li yıllarda İngiliz sömürge yönetimine karşı silahlı mücadele başlatan ve ardından da Kıbrıslı Türklere saldıran aşırı Yunan milliyetçisi EOKA örgütü, destek vermeyen Rum halkından da yüzlerce kişiyi öldürmüştü.
EOKA, Rum kurbanları, Kıbrıslı Türklerin öldürdüğünü iddia ediyordu.Çivili sopayla öldürdülerKarara en çok sevinenlerden biri “hainin kızı” damgasını taşıyan Petru Panagi Stilianu (71) oldu.
EOKA’nın 29 Mayıs 1958’da sokak ortasında katlettiği Panayiotis Tsaros’un kızı olan Stilianu, Magosa yakınlarındaki Acheritu köyünde yaşanan vahşeti “17 yaşındaydım. Babam, bahçe işleri yapıyor, altı çocuğuna bakmaya çalışıyordu. Babam kapı önünde kucağında 2 yaşındaki torunuyla oynarken geldiler.
Yüzleri maskeli 7 kişi, ellerinde çivili beyzbol sopalarıyla babamı, onlarca komşunun ve benim gözlerimin önünde, ‘hain’ diye bağırarak katletti. Babamın suçu, ‘komünist’ olmasıydı.
Tarifi imkânsız acıyı içimde yaşattım. Hükümet, babamı ‘hain’, beni de ‘hainin kızı’ damgasından kurtardı” sözleriyle anlattı.
Rum hükümetinin hafta başında aldığı karar, EOKA Vakfı ve milliyetçi partileri rahatsız etti. Eski EOKA militanlarının kurduğu Vakıf’tan yapılan açıklamada, “Pişman değiliz, yalnızca düşmanla işbirliği yapan hainleri ve mücadeleyi tehlikeye atacak kişileri infaz ettik” denildi.126 Türk öldürüldüAdayı Yunanistan’la birleştirmeyi amaçlayan EOKA terör örgütü, kendilerine muhalif Rumların yanı sıra, Kıbrıs Türklerini de yok etmek için katliamlar yaptı.
1974 Kıbrıs Barış Harekâtı öncesinde Muratağa, Atlılar ve Sandallar köylerinde aralarında kadın ve çocukların da olduğu 126 Türk’ü katlederek toplu mezarlara gömdü. Yunanistan’dan gelen Albay Georgios Grivas ve Nikos Sampson liderliğindeki EOKA’ya, Türklerle ortak kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı Başpiskopos Makaryos da destek verdi. Ancak EOKA, 15 Temmuz 1974’te Makaryos’u askeri darbeyle devirerek Yunanistan’la birleştiklerini ilan etti.
Beş gün sonra Türk askeri adaya çıktı. EOKA’nın liderleri arasında eski Rum lider Tasos Papadopulos da bulunuyor.
