Konuya ilgili açıklamada bulunan Dr. Akyar, şu konulara değindi,

Niçin Böyle Projelere İhtiyaç Var?

KKTC, 1974 yılında oluşan mevcut ‘de facto’ durumunun değişmesi için Rum tarafı ile tekrar birleşmek ve ya bağımsız bir devlet olma düşüncesi arasında git gel yaşamaktadır. Hatta Rum tarafı ile tekrar birleşme düşüncesi için o kadar çok çaba sarf edilmiştir ki, gelinen aşamada “çözüm süreci” artık Rum tarafı ile birleşme olarak algılanmaktadır.

 Ancak Ekim 2020’de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda gelinen aşamada artık “adada iki bağımsız devlet” düşüncesi daha ağır basmaya başlamıştır. Ancak bu durumda KKTC’nin karşısına Türkiye haricinde uluslararası arenada tanınmama konusu ve buna bağlı olarak KKTC’ye uygulanan ambargo ve izolasyonlar çıkmaktadır. Ayrıca Covid-19 şunu da göstermiştir ki, önümüzdeki dönemde dünyada hemen her alanda bazı değişikliklerin meydana gelmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle raporun ismi de yeni dönemde K.K.T.C. için projeler olarak nitelendirilmiştir. Burada akıllara hemen niçin federasyon temelli bir çalışmanın hedef alınmadığı sorusu gelebilir. O konu da şu şekilde açıklanabilir. İki devletli çözüm esaslı hazırlanacak bir yol haritası aslında sadece iki devletli çözümü değil adada her türlü çözümü destekleyen bir yaklaşımdır. Çünkü K.K.T.C. heybesindeki turpların sayısını artırdığında Rum tarafının tavizleri de artacaktır. Dolayısıyla hazırlanan projelere, KKTC’nin cazibe merkezi olması, halkının refah seviyesinin artması perspektifinden bakılması daha uygun olacaktır.

Çalışmanın Amacı

Üniversitelerin temel görevlerinden birisi de bulundukları ülke ve toplumun yararına bilimsel çalışmalar yapmak, bu bilimsel çalışmaların sonucunda ulaştıkları tespit ve sonuçları ülkenin resmi kurum, özel sektör ve kamuoyu ile paylaşmaktır. Bu kapsamda biz de kendimize düşen görevi yerine getirmiş bulunmaktayız.  Bu yöndeki çalışmalarımız önümüzdeki günlerde de artarak devam edecektir.

Öncelikle hazırlanan raporun teknik yönü ile ilgili olarak bazı konulara dikkat çekilecektir. Raporda projeler iki türlü belirtilmiştir. Birincisi, söz konusu 15 projenin taslak dokümanları hazırlanmış ve KKTC Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlığı ile paylaşılmıştır. Çünkü bu projeler öyle veya daha önce gündeme tarafımdan getirilmiş ve üzerinde çalışılmış konulardan meydana gelmektedir. Yaklaşık 20 proje ise, ayrı bir proje olarak hazırlanan yol haritasına girmesi için ismen belirtilmiştir. Çünkü bu projeler daha teknik ve fonksiyonel alanın dışında kalan konulardan oluşmaktadır.

Ayrıca kamuoyunda sık olarak gündeme getirilen ve herkes tarafından bilinen bazı projeler burada gündeme getirilmemiştir. Bunlara deniz üssü inşası, Türkiye ile elektrik sisteminin enterkonnekte olması, Magosa limanının lojistik üs haline getirilmesi projeleri örnek olarak verilebilir. Ancak bu projelerden hayata geçirilmemiş olanlar muhakkak hazırlanacak yol haritasında, kendi fonksiyonel alanlarında yer almalıdır.

Yukarıda da belirtildiği gibi raporda belirtilen söz konusu projeler daha önceleri üzerinde çalışılan veya fonksiyonel alanımıza giren konuları kapsadığından biraz daha ayrıntılı hazırlanmıştır. Dolayısıyla Girne Amerikan Üniversitesi ve bünyesinde bulunan GAU Uluslararası Diplomasi Okulu olarak; söz konusu projelerin hayata geçirilmesinde veya ihtiyaç duyulabilecek diğer konularda eğitim ve gerekli desteği vermeye hazır olduğumuzu da belirtmek istiyoruz. Ayrıca KKTC’ye uygulanan ambargo ve izolasyonlara dikkat çekmek için Girne Amerikan Üniversitesi, Güzelyurt Belediyesi, CYPFRUVEX, KOOP-Süt ve Kaya Hotel işbirliğiyle hazırlanan “Portakal Suyu Projesi” her şeyiyle hazır bir projedir. Pandemi nedeniyle geçen yıl ertelenmiştir. Bu yıl mümkün olduğunda hayata geçirilecektir.

Stratejinin Değişen Boyutları ve K.K.T.C.

Projelerle ilgili olarak akla gelecek önemli bir konu da şu olabilir. Belki bu projelerin bir kısmı daha önceleri gündeme gelmiş, denenmiş ve hatta başarısız dahi olmuş olabilir.

Stratejinin üç önemli boyutu vardır. Bunlar; ‘Zaman, mekan ve kuvvet’ dir. Zaman doğal olarak her gün değişmektedir. Zaman değişirken günün dinamikleri de değişmektedir. Örnek olarak, KKTC’ye uygulanan ambargo ve izalasyonların tümü Soğuk Savaş döneminin uygulamalarıdır. Gelinen aşamada ABD’nin İran’a uygulamak istediği ambargolar dahi Avrupalı ortakları tarafından tartışılan bir seviyeye gelmiş değişen bu zamanda Kıbrıs konusunda önemli bir dinamik olarak görülen İngiltere AB’den ayrılmıştır.

Mekan her ne kadar aynı kalsa da, Kıbrıs adasının etrafında enerji yatakları bulunmuş, KKTC’ye su gelmiş, Maraş için adımlar atılmıştır. Yani mekanın dinamiklerin de de bir hayli değişiklik meydana gelmiştir.

 

Kuvvet, yani elde mevcut her türlü güç ve diplomaside de değişiklikler meydana gelmiştir. Sonuç olarak stratejinin dinamik ve boyutlarında değişikler olmuştur. Hem Türkiye hem de KKTC’nin milli gücünü oluşturan; coğrafi, ekonomik, siyasal, sosyal, moral ve askeri gücünde köklü değişiklikler olmuştur. Yani raporda belirtilen projeler daha önce denenmiş, başarısız dahi olsa dahi dünyada son zamanda meydana gelen değişiklikler ışığında tekrar gündeme getirilerek uygulanabilir.

Sonuç olarak; K.K.T.C.’nin enerjisini boşa harcamasını önlemek, uluslararası normlara sahip bir ülke, cazibe merkezi olmasını sağlamak maksadıyla geliştirilen projeler kamuoyu ve yetkililer ile paylaşılmak üzere hazırlanmıştır.

K.K.T.C. İçin Yeni Dönem Projeleri

Raporda taslak proje dokümanları hazırlan  projeler ile alt projelerin isimleri aşağıda belirtildiği gibidir.

S.N.

ANA PROJELER

ALT PROJELER

1

Yol Haritası Ve Çalışma Grubu Oluşturulması Projesi

Esaslar Proje ile belirlenecek

2

Yeni Dönem Muhtemel Yapılması Gerekenler Projesi

Esaslar Proje ile belirlenecek

3

Diplomasi ve Kamu Diplomasisi Kampanyaları Projesi

Diplomasi Planı

Kamu Diplomasisi Planı

4

Covid-19 Etkilerinin Ortaya Koyulması projesi

Esaslar Proje ile belirlenecek

5

Portakal Suyu Projesi (Ambargo ve İzolasyanlar İçin Farkındalık Yaratılması)

10 adet alt proje belirlenmiştir.

6

Kapalı Maraş'ın Tamamen Yerleşime Açılması Projesi

Proje Yönetimi Oluşumu Kurulması

Envanter Çalışması (Paydaşlar dahil)

Sanal Ortamda Açılma Projesi

Retro ve Ekoşehir Projesi

Yeşil Şehir Projesi

7

Yeşil Ada KKTC Projesi

BM 2030 Ajandasına Uyumluluk

AB Yeşil Mutabakat'a Uyumluluk

Mavi Bayrak Projesi

Karbon Ayak İzi

Su Ayak İzi

Baca Filtre Sistemleri

Sıfır Atık Uygulamaları

Katı Atık (Çöp) İşleme Tesisi Kurulumu

Kollektör Sistemleri

Su Arıtma Sistemleri

Elektrikli Araç kullanım Planı (Yıllara Sari)

Yenilebilir Enerji (Güneş, Rüzgar, Dalga)

8

Yaşlı Bakım(Geriatri) Sağlık Merkezleri kurulması

Esaslar Proje ile belirlenecek

9

Tanınmış Kişi ve Şirketlerin Yatırım Yapması Projesi

Dünya ölçeğinde ilgi gören spor yarışmaları

10

Yabancı Öğrencilerin Sağlık Giderlerinin Karşılanması (AB Fonları ile)

Esaslar Proje ile belirlenecek

11

BM İle Koordineli Yabancı Öğrencilerin Eğitilmesi Projesi

Esaslar Proje ile belirlenecek

12

BM Barış Gücü Alımlarının KKTC'den de Yapılması Projesi

Esaslar Proje ile belirlenecek

13

Öğrencilerinin Barınma Giderlerinin Bir Bölümünün Devlet Tarafından Ödenmesi Projesi

Esaslar Proje ile belirlenecek

14

Öğrencilerin Staj İmkanlarının Artırlması Projesi

Esaslar Proje ile belirlenecek

15

Müzelerin Modernizasyonu Projesi

Esaslar Proje ile belirlenecek