Filiz Töre’nin Eski Eserler ve Müzeler Dairesi’nde Fon Saymanı olarak görev yaptığı sürede Dairede birtakım işlemlerin yasalara uygun şekilde yapılmadığını, bu durumu yetkililerin bilgisine getirdiğini ancak herhangi bir sonuç alamadığını iddia ederek Ombudsman’a başvuruda bulundu.

Ombudsman Emine Dizdarlı, Eski Eserler ve Müzeler Dairesi çalışanı Filiz Töre’nin raporunu yayınladı.

Eski Eserler ve Müzeler Dairesi’nin ve müdür Fuat Azimli’nin pek çok şaibeli sürece imza attığı ve usulsüzlüklerin olduğu ortaya çıktı. Ombudsman Emine Dizdarlı, Eski Eserler ve Müzeler Dairesi çalışanı Filiz Töre’nin raporunu yayınladı.

Yapılan çalışmanın ve araştırmaların sonucunda Eski Eserler ve Müzeler Dairesi’nin ve müdür Fuat Azimli’nin pek çok şaibeli sürece imza attığı ve usulsüzlüklerin olduğu ortaya çıktı.

Ombudsman Emine Dizdarlı, Eski Eserler ve Müzeler Dairesi çalışanı Filiz Töre’nin raporunu yayınladı.

Filiz Töre’nin Eski Eserler ve Müzeler Dairesi’nde Fon Saymanı olarak görev yaptığı sürede Dairede birtakım işlemlerin yasalara uygun şekilde yapılmadığını, bu durumu yetkililerin bilgisine getirdiğini ancak herhangi bir sonuç alamadığını iddia ederek Ombudsman’a başvurada bulundu.

Yapılan çalışmanın ve araştırmaların sonucunda Eski Eserler ve Müzeler Dairesi’nin ve müdür Fuat Azimli’nin pek çok şaibeli sürece imza attığı ve usulsüzlüklerin olduğu ortaya çıktı.

Müzelere girişte hatalı uygulama

Müzelere ve ören yerlerine ücretisiz girilmesi uygulamasıyla ilgili hatalı uygulamaların olduğunu tespit eden Ombudsman, müzelere ücretsiz giriş yapacak kişi veya grupların Müdürlükten önceden izin belgesi alınması şart iken, sadece bu durumun bildirildiğini fakat bu uygulamanın tüzük gereği hatalı bir uygulama olduğunu belirtti.

Ombudsman raporunda şu ifadelere yer verdi: “Bu konuda yapılan soruşturmada, müze ve ören yerlerini ücretsiz ziyaret etmesi uygun bulunan ziyaretçilerin hangi tarihte ve kaç kişi olarak geleceklerinin Müdürlük tarafından Bölge Şube Amirliklerine yazılı olarak bildirildiği ve bu bilginin gişe görevlilerine verildiği anlaşılmaktadır. Ancak söz konusu Tüzüğün 8’inci maddesi uyarınca müze ve ören yerlerini ücretsiz olarak ziyaret edecek kişiler, gruplar ve devlet konukları için Müdürlükten önceden izin belgesi alınması ve bu belgenin ziyaretler sırasında Müze görevlilerine ibraz edilmesi koşuldur. Dolayısıyla Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürlüğü’nün müze ve ören yerlerine ücret ödemeden girmesini uygun gördüğü grupların ziyaretleri öncesi Bölge Şube Amirliklerine bildirim yapılması uygulaması Müze ve Ören Yerlerinin Giriş Ücretleri ve Açık Olduğu Saatler Tüzüğü’ne aykırıdır ve/veya hatalı bir uygulamadır. Söz konusu ziyaretçilerin Müdürlükten alacakları izin belgelerini girişlerde müze görevlilerine ibraz etmeleri, müze ve ören yerleri ziyaretçilerine ilişkin istatistiki veri toplanması, giriş ücretlerinin belirlenmesi, gişe gelirlerinin hesaplanabilir ve hesap verilebilir olması açısından önemlidir.

Etkinlik kayıtları tutulmuyor

Raporda yer alana bir diğer hatalı uygulama ise, tarihi yerlerde yapılan etkinliklerin kaydının tutulmadığı ve takibinin yapılmadığı yönünde.

Filiz Töre’nin, Ali Yapıcıoğlu isminde birinin 2016 yılında Bellapais Manastırı’nda düzenlemiş olduğu etkinliğin kira bedeli olan 2,000.00 TL’yi Daire’ye ödemeyişi iddiasının araştırılması üzerine, Ombudsmanlık, söz konusu etkinliğin iptal edildiğini dolayısıyla kira ücretinin de ödenmediği bulgusuna erişti. Fakat bu iddianın araştırılmasıyla, Eski Eserler ve Müzeler Dairesi’nin etkinliklerin kaydını tutmadığı ve takibini yapmadığı ortaya çıktı.

Raporda şu ifadelere yer verildi: “Sayın Fuat Azimli, bu konudaki sorumuz üzerine 30 Mayıs 2018 tarihinde Bellapais Manastırı Müze Görevlisine bir yazı yazarak söz konusu etkinlikle ilgili bilgi istemiştir. Müze görevlisi tarafından verilen bilgiye göre söz konusu etkinlik iptal edilmiş, dolayısıyla bu etkinlik için ücret talep etme zorunluluğu kalmamıştır. Ancak 2016 tarihinde yapılması planlanan bir etkinliğin akıbetine ilişkin bilgi almak için 2018 tarihinde yazı yazılmasından, Müdürlükte etkinliklere ilişkin herhangi bir kayıt tutulmadığı, Müdürlüğün etkinliklerden haberdar olmadığı ve/veya şubeler arasında koordineli bir bağlantının olmadığı sonucuna varılması gerekmektedir.

Temizeller Derneği ücretli etkinlik yaptı, yer kirası vermedi!

Rapordaki bir diğer çarpıcı tespit ise Temizeller isimli derneğin 2016 yılında giriş ücreti olan bir etkinlik yapması fakat kuruma kira bedelini ödememesi.

Soruşturma sırasında söz konusu etkinlik için yetişkinlerden 50.00 TL, öğrencilerden ise 30.00 TL giriş ücreti alındığı, kira bedelinin ise ödenmediği ortaya çıktı.

Raporda şu ifadelere yer verildi: Tüzüğe göre ücretsiz gerçekleştirilecek etkinliklerden kira bedeli alınmayacağı açık olmasına karşın KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı mevzuatı dikkate almayarak Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürlüğü’nün Tüzüğe aykırı işlem yapmasını sağlamıştır ve/veya haksız kazanç elde edilmesine göz yumarak ve/veya giriş ücreti alarak, söz konusu Tüzüğün ilgili maddesine ve ruhuna aykırı davranmıştır.

Raporda ayrıca yasa ve tüzüğün ilgili maddeleri de hatırlatılarak kar amacı güden etkinliklerde kira bedelinin alınmasının yasa gereği olduğu vurgulandı.

“Taşınmaz Eski Eserleri Kullanma ve Kira Tüzüğü’nün 22’nci maddesinin 2’nci fıkrası tahtında Müdürlükçe uygun görülen taşınmaz eski eserlerde kurum, kuruluş ve/veya özel ve tüzel kişiler tarafından ücretsiz olarak gerçekleştirilecek kültürel, sanatsal, turizm ve milli içerikli etkinliklerden kira bedeli alınmaz. Ancak ücretli ve/veya ücretsiz olsa dahi özel amaçlı her türlü etkinlik bu kapsamın dışındadır.”

Suistimale açık ek mesai uygulaması

Filiz Töre’nin hatalı yapıldığını iddia ettiği bir diğer husus da bu etkinliklerde görevli personelin ek çalışma ödeneği idi.

Yapılan araştırma sonucunda bu konuda yasal boşluğun olduğu tespitine varan Ombudsmanlık, taşınmaz eski eserlerde düzenlenen etkinliklerde görev alan personelin ek çalışma ücretinin, etkinliği düzenleyen tarafından karşılandığı bilgisine ulaştıklarını ve bu durumunda da suistimale açık bir uygulama olduğunun altını çizdi. Fakat öte yandan yasal olarak etkinliklerde çalışan personelin ek mesai üçretinin etkinliği düzenleyenler tarafından ödenebileceğine dair herhangi bir madde olmadığını da belirten Ombudmanlık raporunda şu ifadelere yer verdi: “Yapılan değişiklik ile bu husus ortadan kalkmıştır. Ek mesai ücretinin etkinlik kira bedeline eklenerek bunun etkinliği düzenleyenlerden talep edilmesine ilişkin mevzuatta herhangi bir düzenleme mevcut değildir. Kaldı ki Fon varken dahi ek çalışma ödeneğinin etkinliği düzenleyen kişilerden tahsil edilmesi, yasal zemini olmayan bir uygulama idi. Ayrıca etkinlik için herhangi bir kira bedeli alınmadığı durumlarda, fazladan çalıştırılan personelin ek çalışma ödeneğinin nasıl karşılandığı da belli değildir. Böyle bir uygulama suistimale açıktır ve derhal düzeltilmesi gerekir. “

Raporda konuyla ilgili yer alan maddeler şöyle:

“Sayın Töre’nin hatalı yapıldığını iddia ettiği bir diğer husus da bu etkinliklerde görevli personelin ek çalışma ödeneğine ilişkindir. Sayın Töre başvurusunda, eski eserlerin güvenliği açısından etkinlik süresince Daire personelinin etkinlik alanında görevlendirildiğini ancak genellikle kamunun çalışma saatleri dışında gerçekleşen etkinliklerde görevli personele ek çalışma ödeneği verilmesi hususunda yasal bir düzenleme bulunmamasından dolayı sıkıntı yaşandığını dile getirmiştir. Sayın Fuat Azimli’ye bu konudaki uygulamanın nasıl olduğu sorulduğunda, taşınmaz eski eserlerde düzenlenen etkinliklerde görev alan personelin ek çalışma ücretinin, etkinliği düzenleyen tarafından karşılandığı belirtilmiştir.

60/1994 sayılı Eski Eserler Yasası’nda yapılan 14/2017 sayılı değişiklik ile Eski Eserleri Koruma Fonu yürürlükten kaldırılmıştır. Söz konusu Yasa değişikliğe uğramadan önce 20’nci maddenin 1 (Ç) fıkrası uyarınca müze ve ören yerlerinde görev yapan personelin ek mesailerini ödeme olanağı tanımaktaydı. Yapılan değişiklik ile bu husus ortadan kalkmıştır. Ek mesai ücretinin etkinlik kira bedeline eklenerek bunun etkinliği düzenleyenlerden talep edilmesine ilişkin mevzuatta herhangi bir düzenleme mevcut değildir.

Kaldı ki Fon varken dahi ek çalışma ödeneğinin etkinliği düzenleyen kişilerden tahsil edilmesi, yasal zemini olmayan bir uygulama idi. Ayrıca etkinlik için herhangi bir kira bedeli alınmadığı durumlarda, fazladan çalıştırılan personelin ek çalışma ödeneğinin nasıl karşılandığı da belli değildir. Böyle bir uygulama suistimale açıktır ve derhal düzeltilmesi gerekir.”

Ek mesai ödemeleri kayıt altında değil

Tüm bunlarla birlikte Ombudsman raporunda ek mesai ödemelerinin de kayıt altında olmadığını tespit ederek ortaya çıkarttı.

Etkinliklerde göre alan personelin ek mesai ödemeleri için makbuz düzenlenmediği belirtilen raporda, “Makbuz düzenlemeden yapılan işlemlerin ne şekilde muhasebeleştirildikleri belirsizdir ve/veya kayıt altında değildir. Bu nedenle ek mesai ödemelerinin kayıt altına alınması, muhasebeleştirilmesi ve bir sistemin oluşturulması gerekmektedir” denildi.

İşte iligili paragraflar:

“Bu husus KKTC Maliye Bakanlığı, Maliye Teftiş ve İnceleme Kurulu’nun MİT(R) 01/18 sayılı raporunda da teyit edilerek etkinliği düzenleyen kişilerden alınan ek mesai ücretleri için makbuz düzenlenmediği tespit edilmiştir. Makbuz düzenlemeden yapılan işlemlerin ne şekilde muhasebeleştirildikleri belirsizdir ve/veya kayıt altında değildir. Bu nedenle ek mesai ödemelerinin kayıt altına alınması, muhasebeleştirilmesi ve bir sistemin oluşturulması gerekmektedir.”

Keşif raporları yetkin olmayan kişiler tarafından hazırlanıyor

Filiz Töre, eski eserlerin güçlendirmesi ve restorasyonu için hazırlanan Keşif Raporlarının Daire Müdürü Fuat Azimli tarafından hazırlanarak deneyimsiz, geçici memurlara zorla imzalattırıldığını, proje maliyetlerinin şişirildiğini, Anıtlar Yüksek Kurulu ve Kira Komisyonu üyelerinin Yasa’da belirtilmiş niteliklere haiz kişilerden oluşturulmadığını, Sayın Azimli’nin Kurul ve Komisyonu geçici memurlardan oluşturarak bu sayede dilediği yönde karar aldırdığını iddiası üzerine de araştırma yapıldı.

Söz konusu araştırmada, Ombudsmanlık, bakım ve onarım isteyen tüm taşınmaz eski eserlerin rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerin hazırlanmasından ve uygulanmasından Rölöve ve Restorasyon Şube Amiri sorumlu olduğunu, bakım ve onarım isteyen tüm taşınmaz eski eserler ve müze binalarına ilişkin yapılacak işlerde Şube Amirine yardımcı olmak, Dairedeki mimar ve inşaat mühendisliği kadrosunda bulunan personelin görevi olduğu belirtildi. Yasa’ya göre Müdürlüğün Teşkilat Şemasında 6 mimar, 6 inşaat mühendisi kadrosu bulunduğu ifade edilmekte.

Fakat soruşturmada Rölöve ve Restorasyon Şube Amiri kadrosunun ve İnşaat Mühendisi kadrolarının boş olduğu ve Daire’de yalnızca 4 kadrolu mimar bulunduğu tespit edilmiştir.

Raporda şu ifadelere yer verildi: “Özetle bir Şube Amiri, 6 Mimar ve 6 İnşaat Mühendisi olmak üzere toplam 13 kişilik kadronun yalnızca 4’ü usulüne uygun olarak doldurulmuştur. Halihazırda kadrolu mimarlardan biri Gazimağusa Bölge Şube Amirliği’nde görev yapmaktadır. Yani ilgili Şubede çalışan 3 tane kadrolu Mimar vardır. Ancak 3 kadrolu personelden biri sıklıkla özürsüz ve izinsiz olarak işe gitmemektedir. Müdürlükteki diğer kadrolu Mimarın da Sayın Fuat Azimli ile olan anlaşmazlıklarından dolayı özellikle ihale açılarak yapılan restorasyon işlerinde görev almadığı iddiaları mevcuttur”

Tarihi yerlerin raporları geçici memurlar tarafından hazırlandı

Raporda öne çıkan bu konuyla ilgili olarak iddiaları güçlendiren gelişmelere de ulaşıldı. Raporda bazı tarihi eserlerin raporlarının geçici personeller tarafından imzalandığı ortaya çıktı. İşte rapordaki ifadeler: “2015 yılında yaptırılan Bufavento Kalesi Acil Sağlamlaştırma ve Restorasyon İşleri, 2016 yılında yaptırılan St. Hilarion Kalesi Acil Bakım Onarım ve Restorasyon İşleri ile Salamis Bölgesi Kral Mezarlığı Müze ve Restorasyon İşleri gibi büyük projelerin Keşif Raporlarının Müdürlük’te çalışan geçici memurlar tarafından hazırlandığı saptanmıştır. Sayın Töre’nin iddiasında yer verdiği 2016 yılında yaptırılan ve 396,594.00 TL’ye mal olacağı hesaplanan Kantara Kalesi güçlendirilme ve restorasyonu işinin Keşif Raporunun da yine geçici memurlar tarafından hazırlandığı görülmektedir.”

Raporda geçecen tam paragraf ise şöyle:

Kadrolu personel dışında Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürlüğü’nde 3 tane geçici personel mimar olarak görev yapmaktadır. Sayın Azimli cevap yazısında Keşif Raporlarının deneyimli olmayan geçici memurlar tarafından hazırlandığı, deneyimli ve kadrolu memurların çalıştırılmadığı hususlarının tamamen hayal ürünü olan saçma iddialar olduklarını ileri sürmesine rağmen, 2015 yılında yaptırılan Bufavento Kalesi Acil Sağlamlaştırma ve Restorasyon İşleri, 2016 yılında yaptırılan St. Hilarion Kalesi Acil Bakım Onarım ve Restorasyon İşleri ile Salamis Bölgesi Kral Mezarlığı Müze ve Restorasyon İşleri gibi büyük projelerin Keşif Raporlarının Müdürlük’te çalışan geçici memurlar tarafından hazırlandığı saptanmıştır. Sayın Töre’nin iddiasında yer verdiği 2016 yılında yaptırılan ve 396,594.00 TL’ye mal olacağı hesaplanan Kantara Kalesi güçlendirilme ve restorasyonu işinin Keşif Raporunun da yine geçici memurlar tarafından hazırlandığı görülmektedir.

Uzman kişiler hazırlamadı

Raporda bu belgelerin uzaman kişiler tarafından hazırlanması gerekirken, uzman olmayan geçici memurlar tarafından hazırlanıldığına da ayrıca dikkat çekilmekte.