- Geride bıraktığımız hafta, ABD'de açıklanan oldukça güçlü istihdam raporu, FED tarafından "geçici" piyasalar tarafından 'endişe verici' enflasyon rakamları ile birleşince, küresel mali piyasalar baskı altında kalmış, dolar ise değer kazanmıştı.
- Son iki gündür küresel piyasalarda var olan satış baskısı ve hakim olan kırmızı renk, dün yerini daha sakin bir piyasa görünümüne terk etti. Büyük resimde değişen çok da bir şey yok. Piyasalar, FED'in 120 milyar dolar büyüklüğünde olan ve her ay tahvil alımları ile devam eden niceliksel gevşeme (QE), düşük faiz hadleri ve kulaklardan fışkıran bol paranın ne zaman kesintiye uğrayacağından endeşi ediyor.
- Lakin, para şu anda oluk oluk akmaya da devam ediyor. FED'in bilançosu 8,3 trilyon dolara dayanırken, ABD'de dün akşam bankaların ters repo ile FED'e park ettikleri para miktarı 998,7 milyar dolar oldu (evet doğru okudunuz 1 trilyon dolar). Demek ki, aslında piyasada dolar sıkışıklığı yok! Demek ki parayı FED'den daha iyi bir yere park edecek bir fırsat da şu anda yok!
- Piyasaların tek endişesi, ABD'de multi yılların zirvesine çıkan ve %5,4 seviyesine ulaşan manşet TÜFE enflasyonunun daha da artıp artmayacağı. FED aylardır kapalı olan bir ekonomide hafifletilen izolasyon önlemleri ile birden patlayan tüketim çılgınlığının (örneğin uçak biletleri) geçici olduğunu savunurken, piyasalar ise kalıcı olduğundan bir nebze de olsun endişe etmeye başladı.
- Bu minvalde, FED kaynaklı kaygılar bir süre daha - en azından Eylül olağan FOMC toplantısı kadar veya 28 Ağustos Jackson Hole toplantısına kadar - devam edebilir.
- Dün küresel mali piyasalar, günün ikinci yarısında, son günlerdeki kasvetli havadan bir nebze de olsun kurtularak günü iyimser tamamladı. ABD'de 1 trilyon dolar büyüklüğünde paketinin Senato'da onaylanması, Nasdaq hariç ABD borsalarının geceyi olumlu tamamlamasına neden oldu. Avrupa cephesinde de, olumlu şirket bilançolarının borsaların arkasındaki itici güç olduğunu gördük.
- Türk mali piyasaları, küresel cephede dün FED endişelerinin bir nebze de olsun ikinci planda kalması ile günü nefes alarak tamamladı. USDTRY kuru teknik manada önemli bir seviye olan 8,64 üzerine yerleşemeyerek 8,60 seviyesinin hafif de olsun altına geriledi. TL cephesinde dün yaşanan kısmi iyimserlikte, TCMB'nin yarın faiz oranlarını sabit tutacağı beklentisinin de yer aldığını söylemek gerekiyor.
- Yeni gün başlangıcında, Asya borsalarında karmaşık bir seyir hakim. ABD borsalarının vadeli işlemlerinde ise hafif çapta da olsun düşüş görülüyor. Piyasaların gözü kulağı bugün TSİ15:30'da açıklanacak ABD TÜFE enflasyonunda olacaktır: Yıllık manşet TÜFE artışının Temmuz'da %5,3 , çekirdek enflasyonun ise %4,3 olması bekleniyor.
- Yukarıda da değindiğim üzere, istihdam piyasasında işlerin yavaş yavaş yoluna girmeye başladığını gösteren Cuma günkü veri ardından, enflasyonun Temmuz ayında da yükselmeye devam etmesi, FED'in bu yıl 120 milyar dolarlık aylık tahvil alım programında azaltıma gitmesine neden olabilir. Morfin (para) azaldıkça, küresel çapta satışlar (acılar) da artacağından endişe ediliyor.
- Bu minvalde, doların yeni güne yeniden değer kazanarak başladığını görüyoruz. Doların piyasa kuru DXY 93,1 ile 5 ayın zirvesinde ve kritik eğişi yukarı yönlü zorlarken, doların piyasa faizi olan 10 yıllık devlet tahvilleri ise bu sabah %1,36 seviyesiyesine kadar yükselerek son 1 ayın zirvesine geldi.
- Türkiye'de yeni vaka sayısının dün 27bin kişiye dayandığını görüyoruz. 18 yaş üzeri nüfusta ikinci doz aşı oranı %50 seviyesine yükselirken, önlem bağlamında, tam kapanma yerine aşılarını yaptırmayanlara yasaklar gelmesi planlandığını okuyoruz.
>DXY
Doların piyasa kuru olan DXY son 5 ayın zirvesine yer alıyor. 93 seviyesinin üzerine tehlikeli bölge!
>EURUSD
Doların küresel çapta değer kazanması, EUR/USD paritesi üzerinde baskı kurmaya başladı. Teknik bir bakış açısı ile 1,1740 seviyesinin altı tehlikeli görünüyor. Ters Omuz Baş Omuz formasyonu çalışırsa, aşağıda büyük bir boşluk bizi bekliyor.
>ABD 10 yıllık faiz
10 yıllık faiz son 1 ayın zirvesine yükseldi. Faiz hadlerinin yükselmeye devam etmesi, borçlanma maliyetlerini de yukarıya itecektir.
>USDTRY
USDTRY kurunda 8,64 seviyesini takip ediyoruz. Üzerinde haftalık kapanı yapması, yukarı yönlü isteği açık tutabilir.
>TÜİK - İşsizlik Oranı
Aşağıdaki grafikte de görülebileceği üzere, Haziran ayında, istihdam göstergelerinde ciddi sayılabilecek bir iyileşme kaydedildi. İşsizlik oranı 2,5 puan azalarak %10,6 seviyesine gerilerken, genç nüfusta işsizlik oranı %22,7, tarım dışında ise %12,3 oldu. En geniş tanımlı işsizlik oranı ise bir önceki aya göre 4,7 puan azalarak %22,4 oldu. Bir önceki aya oranla ciddi şekilde bir iyileşme yaşansa da, işgücü istatistiklerine ilişkin metodoloji değişikliği nedeniyle, veriye bir miktar da olsa şüphe ile bakıldı.
Aşağıdaki grafikten de takip ederseniz, TÜİK verilerine göre, 15 yaş üzeri nüfus 63,7 milyon kişi bulunuyor. Bunların da 32 milyonu kişisi ise iş gücünde sayılıyor. 63,7'den 32 milyonu çıkarırsak 31,7 milyon kişi iş gücünde değil. İş gücündeki nüfusun 28,6 milyonu istihdam edilirken, 3,4 milyon kişi ise işsiz. Bu hesaplama ile 3,4 bölü 32,0 bizlere %10,6 ile yaklaşık işsizlik oranını veriyor.
Geriye kalan 31,7 milyon ise tartışmanın sebebi! Yine de, istihdamda iyileşmenin arkasında, izolasyonların gevşetilmesi ve turizm sektörünün canlanması gibi gözle görülür faktörlerin altını çizmek gerekiyor.
Emre Değirmencioğlu (@emredegirmenci5)
Grup Müdürü • Group Manager
Hazine Bölümü • Treasury Department
