Reyting operasyonunda gözaltına alınan zanlıların sistemden ayrılan TRT’nin peşini bırakmadığı ortaya çıktı. Şüpheliler kendi ölçüm sistemini kurmak isteyen kuruma taklit teknoloji satmaya çalışmışlar.
Televizyonlarda 2.5 milyar dolarlık reklam pastasının dağıtımında kıstas olan reyting ölçüm sistemlerinde hile yapıldığı gerekçesiyle düzenlenen operasyonda ilginç ayrıntılara ulaşıldı. Manipülasyon çetesinin ‘Reytingdeki haksızlığa tepki olarak’ sistemden çıkan TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin’in peşini bırakmadığı ortaya çıktı. Kendi reyting ölçüm ihalesine çıkan TRT, ihaleyi ‘Finlandiya’dan alacağı cihazlar’la ölçüm yapacağını söyleyen Bilişim İnovasyon firmasına verdi. Operasyon kapsamında gözaltına alınan firma sahibi Uğur Akkuş’un, demo cihazı yaptırdığı Finlandiya şirketine iflas ettiğini beyan edip cihazın aynısını Çin’de yaptırmak istediği ve TRT içinden de bazı kişilerin desteğini aldığı ileri sürüldü. Akkuş’un, kendi şirketinin kredi limitini artırmak için yıllık cirosunu yükseltmek amacıyla Selçuk Alkaş ile birlikte sahte fatura düzenledikleri de iddia edildi. Şaibelerin ayyuka çıkması üzerine konuyu incelemeye alan TRT, “Belgelerde serbest muhasebeci ve mali müşavir kaşesi bulunmaması, Finlandiya menşeili demo cihaz ile sunum yapıldığı halde Çin menşeili cihaz için teklif alınması...” sebebiyle 16 Kasım 2011’de ihaleyi iptal ettiğini açıkladı.
Polisin elinde somut delil var
Reyting soruşturması kapsamında dün emniyete giderek ifade veren yapımcı Can Tanrıyar sistemin bizzat mağduru olduğunu savundu. Tanrıyar, “Durum 3 yıl önceki gibi değil. Bu kez polis çok kararlı. Ellerinde somut deliller var. Yakında kıyamet kopacak” dedi. Öte yandan soruşturma kapsamında gazeteci Ali Atıf Bir’in de ifadesine başvurulduğu öğrenildi. Olayla ilgili İstanbul’da gözaltına alınan 5 kişinin bugün adliyeye sevkedilmesi bekleniyor.
2.5 milyar dolarlık pasta iştah kabartıyor
Reyting savaşının temelini oluşturan yaklaşık 2.5 milyarlık reklam payı en çok televizyonların iştahını kabartıyor. Televizyon piyasasında yapım şirketlerinin reklam payları dağıtılırken kanalların reyting sistemine girip girmediği esas alınıyor. Ölçümü yapılan kanallar izlenirlik oranına göre reklam alıyor. Reklam dağıtımını yapan medya satınalma ajansları kanallarla pazarlık yaparak program başına fiyat belirliyor. Programa verilen reklamın fiyatı reyting oranına göre değişiyor.
RTÜK yeni düzen için çalışıyor
RTÜK, reyting ölçümlerinin yapılması ve denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar ile bunlara uymayacaklara verilecek müeyyideleri düzenleyen bir yönetmelik hazırlıyor. Üst Kurul’un Mart ayında Resmi Gazete’de yayınlanan 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un kendisine verdiği yetkiler çerçevesinde, “Yayın hizmetlerinin izlenme ve dinlenme oranı ölçümlerinin yapılmasına ve denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu usul ve esaslara uymayan şirket ve kuruluşlara uygulanacak müeyyideleri belirlemek” görevi de bulunuyor. Üst Kurul’da bu amaçla bir süre önce başlayan yönetmelik hazırlama çalışmaları devam ediyor. Önümüzdeki günlerde yönetmelik taslağının üst kurul gündemine gelmesi, kamuoyunun da görüşüne açılarak, birkaç ay içerisinde resmiyet kazanması bekleniyor.
HEDEFTEKİ ŞİRKETLER REYTİNGDE LİSTEBAŞI
‘Denekler üzerinden reyting oranlarını değiştirmekle suçlanan şüpheliler ve yapım şirketlerine bağlı dizi ve programların, reyting sıralamasında ‘listebaşı’ olması dikkat çekti. Polisin inceleme yaptığı yapım şirketlerinden Ay Yapım’ın Kuzey Güney, Al Yazmalım, Fatmagül’ün Suçu Ne, Med Yapım’ın Umutsuz Ev Kadınları, Adını Feriha Koydum, TİMS’in Muhteşem Yüzyıl, Uçan Kuş’un Gizli Saklı, A-rım Balım ve TMC’nin Bir Ömür Yetmez, Bizim Yenge, Bir Çocuk Sevdim dizilerinin mercek altında olduğu öğrenildi. Son bir haftadaki reyting listesinde, 14 Aralık’ta Muhteşem Yüzyıl’ın yüzde 13.8’le birinci, 13 Aralık’ta Öyle Bir Geçer Zaman Ki’nin yüzde 20.4 ile birinci, 12 Aralık’ta ‘Arka Sokaklar’ın yüzde 6.8 reytingle birinci, 11 Aralık’ta ‘Umutsuz Ev Kadınları’nın yüzde 10.1’le birinci olduğu görüldü. Haftasonu ‘tekrarı verilen’ ‘Bir Çocuk Sevdim’ dizisi bile yüzde 3.2 reytingle ilk 15’e girdi. 9 Aralık’ta ‘Adını Feriha Koydum’un 9.4’le ikinci, 8 Aralık’ta ‘Fatmagül’ün Suçu Ne’ yüzde 15.2 reytingle birinci, 7 Aralık’ta ‘Muhteşem Yüzyıl’ın yüzde 15.7 reytingle birinci olduğu görüldü.
Sistem mutlaka güvenilir olmalı
Televizyon İzleme Araştırmaları Komitesi (TİAK) Başkanı Hidayet Karaca ise, şunları söyledi: “TİAK ve Televizyon Yayıncıları Derneği Başkanı bir araya gelerek bir değerlendirme toplantısı yaptık. Hem reklam veren hemde reklam ajansları ve yayıncılar için çok önemli olan dataların birkaç ay önce bir şekilde sızdırılması neticesi yapılan bir soruşturmadır ve TİAK olarak bunun takipçisi olacağımızı söylemiştik. Soruşturma neticesinde sektöre zarar veren kim varsa bu dataları kimler sızdırmışsa, kimler bunu kullanmışsa mutlaka ortaya çıkarılmalı..... Yayıncı, yapımcı hepimizin tek ölçü kaynağı olan bu sistemin güvenilir olması lazım. Reklam veren de yayıncılar da bundan hepimiz zarar görürüz.”
