New York’ta Erdoğan’ı Bekleyen

Musul’daki 49 rehinenin vatana dönmesi, uzun zamandır aldığımız en iyi haber. Ancak bu, Türkiye’nin sıkıntılarının sonu değil. Türkiye’yi de, BM Genel Kurul toplantılarına katılmak için New York’a giden Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı da, zor günler ve aylar bekliyor. Mesela...
* KOALİSYONA KATIL BASKISI: Öncelikle rehinelerin serbest kalması, Ankara üzerindeki ”IŞİD’e karşı elini taşın altına sok” baskısını arttıracaktır. Aslında Ankara’nın tavrı, çok net: Türkiye IŞİD’le savaşmayacak. Devletin yüksek rakımlı yerlerinde yapılan hesapta, IŞİD’le savaşmanın faturasının, savaşmamaktan daha büyük olacağı görüşü hakim.
* İMAJ SORUNU: Bu durum, yani Türkiye’nin IŞİD’e açıktan cephe almak istememesi, kaçınılmaz olarak içeride ve dışarıda ”IŞİD’e müsamaha gösterdiği” yolundaki haber ve yorumların da devam etmesi anlamına gelecektir.New York Times’da IŞİD’in Türkiye üzerinden kaçak petrol sattığı haberinin bile ufak çaplı bir siyasi krize neden olduğunu düşünürseniz, kalanı tahmin edin artık...
* TAMPON BÖLGE FANTAZİ: Cumhurbaşkanı Erdoğan, New York temaslarında Suriye sınırında ”tampon bölge” ya da ”uçuşa yasak bölge” konusunu gündeme getireceğini söyledi. Fikir iyi ancak uygulanma ihtimali sıfır. Çünkü her iki formül de IŞİD değil Esad rejimine karşı ”safehaven” denilen güvenli bölgelerin yaratılmasını öngörüyor. Ancak artık dünyanın derdi, Esad değil IŞİD. Bu yüzden ne BM, ne de Obama yönetiminin böyle bir operasyona destek verme ihtimali yok. Yaparsa, Türkiye kendi imkânlarıyla, TSK aracılığıyla yapar. Tabii ağır bir ekonomik/askeri yığınak ve gerektiğinde o bölgeleri korumak için savaşma iradesi koyarsa...
* NEW YORK’TA ZOR SORULAR GELİR: Cumhurbaşkanı’nı New York’ta bekleyen bir başka zorluk, Gezi olaylarından beri Türkiye’nin yaşadığı imaj sorunu. Erdoğan ilk kez bunu birinci elden görme fırsatı bulacak. Medyayla temas ve kamuya açık toplantılarda ters sorular gelirse, nasıl tepki verecek? Örneğin Abdullah Gül geçen yılki New York gezisinde Council on Foreign Relations gibi serbest platformlarda, çok sert sorularla karşı karşıya kalmıştı. Bu kez, Gezi süreci ve otoriterleşme eleştirilerine ek olarak, Obama yönetiminin kapalı kapılar ardında gündeme getirdiği ”anti-Semitizm” konusunda eleştiriler gelebilir. Bu durumda iktidarın sık sık kullandığı ”algı operasyonu” lafının İngilizcede bir karşılığı yok; ”darbe girişimi” ve ”paralel devlet” türünden açıklamalar ise, Amerikalılar için fazla soyut kaçabilir...

İnanamadığım komplolar

* REHİNELERİ CIA GETİRDİ:Türk kamuoyu dünyada her şeyin, akıllı bir dizayn çerçevesinde ABD tarafından kontrol edildiğine inanmaya meyilli. Elinde veri olamasa da, sonuçtan yola çıkarak neden yaratıyor. Bu yüzden rehineler bırakılır bırakılmaz ”Türkiye’nin elindeki mazereti almak için CIA bıraktı” dendi. Oysa Amerika’nın böyle bir gücü olsa, IŞİD’in elindeki Amerikalı rehinelerin serbest kalması için kullanırdı. ABD bu konuda sayısız girişimde başarısız oldu. Ayrıca, rehine krizi geçse de Türkiye’nin IŞİD karşıtı koalisyona girmek istemediği aşikar.
* FİDYE VERİLDİ: IŞİD, dünyanın en zengin terör örgütü. Paraya ihtiyacı yok. Halihazırda 7 rafinerisi, günlük 30-40 bin varile yakın üretim kapasitesi var. Günlük geliri 1-1.5 milyon dolar olduğu düşünülen IŞİD, neden 49 rehineye para istesin? Ayrıca Ankara, geçmiş örneklerden de yola çıkarak rehinelere karşı fidye vermeye karşı. Bir kez fidye verilirse yol olacağının, bunun bir endüstriye döneceğinin farkında.
* KATAR, SUUDİLER HALLETTİ: IŞİD’in kendine göre bir aklı var. Bazı ülkelerin bu örgüte nüfuz etme imkânı var; ancak yönetme gücü yok. Bunlar arasında Katar, IŞİD değil karşısındaki İslamcı grupları destekliyor. Suudilerin ise, IŞİD’le belli istihbarat bağları var, ancak bunu şu zamana kadar Türkiye lehine hiç kullanmadılar. Tam tersine IŞİD’le bir yıldır sınır paylaşan Türkiye’nin, Süleyman Şah türbesinin durumuna ilişkin gelişen statükoda olduğu gibi, bu örgütle temas kurma ve pazarlık yapabilme ihtimali, daha yüksek. Erdoğan’ın dediği gibi, IŞİD’in stratejik bulduğu bir unsurla ”takas” ihtimali, oldukça yüksek...