Hellim Ortak Kültürel Ürünümüzdür

Hellim bu adada yaşayanlar ortak kültürel bir ürünüdür.
9 Temmuz 2014 tarihinde Güney Kıbrıs makamları Kıbrıslı Türk üreticileri sürece dahil etmeden Hellim/Hallouminin coğrafi işaret tescili için Avrupa Birliğine başvuruda bulunmuştur.
Kıbrıslı Türk üreticiler Hellimin tesciline karşı sekiz ayrı itiraz dosyalamıştır.
Güney Kıbrıs Tarım Bakanlığı Kıbrıslı Türk üreticilerin yazmış olduğu itirazları ve talepleri dikkate almamış ve adanın gerçekleri ile bağdaşmayan yanıtlar vermiştir.
Tarım Bakanlığı Hellim ve Halloumi’nin tescili ile alakalı Kıbrıs Türk Sanayi Odası(KTSO), Koop-Süt ve diğer itiraz eden Kıbrıslı Türk üreticilerin ‘Kıbrıs Cumhuriyetinde’ faaliyet göstermediği ve ikamet etmediği gerekçesi ile ‘itirazlarının değerlendirilmemesi’ yönünde tavır sergilemiştir.

Kıbrıs Türk Sanayi Odası Kuzey Kıbrıs’ta Hellim üreticilerini temsil eden, üretimleri denetleyen bir sivil toplum örgütüdür.Kuzey Kıbrıs’ta ve Türkiye’de Hellim/Halloumiyi Kıbrıs adasını kapsayacak şekilde tescil ettiren KTSO’nın yaptığı itirazların en önemlisi, Kıbrıs sorununa nihai çözüm bulunana kadar hellim üretimlerinin denetlenmesinin KTSO’na devredilmesidir.
KTSO Protokol 10 çerçevesinde Yeşil Hat Tüzüğü’ndeki malların ticaretinde Kıbrıs Türk Ticaret Odası’na verilen yetkinin bir benzerinin hellim denetimleri konusunda Kıbrıs Türk Sanayi Odasına verilmesini talep etmiştir.
Güney Kıbrıs makamlarının tescile karşı yapılan itirazlarda özellikle kuzeyde üretilen Hellimlerin denetlemesi konusundaki taleplerinin reddedilmesi halinde ise Kıbrıslı Türklerin ekonomik olarak zarar göreceği açıktır.
***
Yüzyıllardır ortak olarak ürettiğimiz Hellimden Kıbrıslı Türkleri mahrum edecek olan bu gelişmeden başta hayvancılar ve hellim üreticileri olmak üzere nüfusun %16.5’inden fazlası direkt olarak olumsuz yönde etkilenecektir.
Toplam ihracatımızda hellimin payı %25’le yaklaşık 30 milyon dolara denk gelmektedir.
Bugüne kadar Rumlar tarafından yürütülen süreçte Kıbrıslı Türk üreticiler yok sayılmakta ve Hellimin Kıbrıslıların ve bu adada yaşayan herkesin ortak kültürel bir ürünü olduğu gerçeği görmezden gelinmektedir.
Özellikle, ‘Ortak Metin’ sonrasında müzakerelerin yeniden başladığı ve güven yaratıcı önlemlerin konuşulduğu bu hassas dönemde, adanın her iki tarafındaki siyasilerin yaşanması muhtemel bu tür krizlerin önlenmesine yönelik iyi niyetli inisiyatif almaları ve sorumlu adımlar atmaları şarttır.
***
Geçtiğimiz hafta Hellim ve Hallouminin Rumlar tarafından Avrupa Birliğinde coğrafi işaret tescili çalışmalarına karşılık, Ali Çıralı başkanlığında KTSO ara bölgede Kıbrıs Türk ve Rum basınının davet edildiği bir basın toplantısı gerçekleşmiştir.
Gerçekleştirilen basın toplantısı medyada ve siyaset dünyasında geniş yankı bulmuştur.
Rum yönetimi Tarım Bakanı Nikos Kaugialis de konuyla ilgili basına bir açıklamada bulunmuş ve ‘Kıbrıslı Türklerin bu konuda endişeli olmaması gerektiğine dikkat çekerek, ürün kayıtlı olduktan sonra,bağımsız bir kurum tarafından ürün üzerindeki gerekli kontrollerin yapılması ile çözümler bulunabileceğini’ söyledi.

Hellim konusunda Kıbrıslı Rumlarla Kıbrıslı Türkler arasında bir çözüm bulunmazsa Kıbrıslı Türkler artık hiç bir ülkeye Hellim ihraç edemeyecek.
Bu son derece haksız bir durumdur. Sonuçta Hellim bu adada yaşayan herkesin ortak kültürel ürünüdür.Üretmek,satmak ve ihraç etmek en temel haklarıdır.
Umarım adanın tamamını ilgilendiren bu ve bunun gibi konularda kazan-kazan mantığı esas alınır.
Gereksiz yere uzlaşmazlık yaratılmaz ve hepsinden önemlisi Kıbrıs konusunda işler daha da sarpa sarmaz.