Dünyada son 40 yılda birçok ülkede sigara kullanımının yaygınlığı azalmış olmakla birlikte, halen 1 milyardan fazla insan sigara içiyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün öngörüleri 2025 yılında 1 milyardan fazla insanın sigara içmeye devam edeceğini söylüyor.

Bununla birlikte, tütün endüstrisi ve kamu otoriteleri, son 10 yıldır, zararı azaltma potansiyeli olan yenilikçi ürünleri tartışıyor. Tartışmaların odağındaki soru şu: Bu yeni ürünler, tütünle ilişkili ölüm ve hastalıkları azaltacak mı yoksa sadece zararlı bir ürünün yerini bir başka zararlı ürün mü alacak?

ABD Gıda ve İlaç İdaresi’nin (FDA) 28 Temmuz’da yaptığı açıklama, bu tartışmaların fitilini ateşledi. FDA yetkilisi Dr. Scot Gottlieb, “Tatmin edici seviyelerde nikotini, verimli bir şekilde sunabilen daha az zararlı alternatiflerin olduğu bir dünya hayal etmemiz gerekiyor” dedi.

FDA açıklamasına ilişkin uluslararası medyada birçok yazı kaleme alındı. Wall Street Journal’dan Washington Post’a, Financial Times’tan New York Times’a pek çok etkili gazetede zararı azaltılmış ürünlerin geleceğine ilişkin yorumlar yapıldı. Stanford Üniversitesi’nden Profesör Robert Proctor, 2 Ağustos tarihli New York Times yazısında, FDA’in sözünü ettiği planla ilgili elini çabuk tutması gerektiğini belirtirken, bir süredir zararı azaltılmış ürünlere yatırım yapan tütün şirketlerinin bu konuda ciddi olup olmadıklarını sorguluyordu. Proctor’ın yazısına, yine aynı sayfadan, Philip Morris International’ın Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Genel Danışmanı Marc Firestone bir yanıt verdi.

Marc Firestone: Cesaret verici bir vizyon

Firestone, 7 Ağustos tarihli “Yeni bir tütün ürünü” başlıklı yazısında, PMI’ın duruşunu şöyle özetliyordu:

“Gıda ve İlaç İdaresi’nin sigara kullanımıyla ilişkili zararı azaltmasına dair kısa süre önce yapmış olduğu duyuru, bu ciddi sağlık sorununu çözmeye yönelik tüm yenilikçi ürünler açısından memnuniyet vericidir.

Philip Morris International’ın stratejisi şudur: Sigarayı, sigara içmeyle kıyaslandığında daha iyi bir seçenek olan ürünlerle değiştirmek.

Tütünü yakmak yerine ısıtarak dumanı ortadan kaldıran yenilikçi bir ürünü piyasaya arz etmek için Gıda ve İlaç İdaresi’ne başvuruda bulunduk. Bu ürünle ilgili Philip Morris International tarafından yapılan kapsamlı araştırmalar, tütünün yanmasıyla oluşan dumanın ortadan kaldırılması, sigara kullanıcılarının zararlı bileşenlere maruz kalma seviyesini azalttığını ve sigarayla ilişkili sağlık risklerini azaltma potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir.

Amerika Birleşik Devletleri dışında yaklaşık üç milyon yetişkin sigara tüketicisi yeni ürünümüze geçerek sigarayı bırakmış durumdadır.

Sağlık açısından tütün ve nikotin kullanımını tamamen bırakmak en iyi seçenektir. Fakat nikotin kullanımını bırakmayı tercih etmeyenler için, kısa bir süre sonra daha iyi seçenekler Amerika’daki 36 milyon sigara kullanıcısına sunulabilir.

Tatmin edici seviyelerde nikotini, buna ihtiyaç duyan veya isteyen yetişkinlere sunabilen, daha az zararlı alternatiflerin olduğu bir dünya hayal etmemiz gerekiyor. Gıda ve İlaç İdaresi’nin cesur vizyonu ve güçlü yeniliklere yaptığı vurgu gerçekten de cesaret vericidir.”

Kıbrıs’ta da satışı başladı

Philip Morris International’ın Kuzey Kıbrıs’taki ticari ortağı Kaner Şirketler Grubu, Marc Firestone’un yazısında altını çizdiği yenilikçi ürün IQOS’u, 21 Nisan’da Ercan Havalimanı’nda, 25 Mayıs’ta da Kıbrıs iç pazarında satışa sunmuş durumda. PMI’ın İsviçre’deki merkezinde tasarlanan IQOS; tütünü yakmıyor, ısıtıyor. Bu sayede doyurucu ve gerçek bir türün tadı veriyor. Bilimsel araştırmalara göre, tütünün ısıtılması, sigaranın yanması sonucu açığa çıkan zararlı ya da potansiyel olarak zararlı bileşenlerin oluşumunu ortalama %90 oranında azaltmaktadır. Bu da; IQOS sisteminin, sigara ile kıyaslandığında, potansiyel olarak daha az riskli olabileceğini işaret etmektedir. Önümüzdeki dönemde bu tartışmaların daha da yoğun devam edeceğini görüyoruz.