İÇ SAVAŞIN 2 YILDIR DEVAM ETTİĞİ YEMEN, DÜNYANIN EN BÜYÜK İNSANİ KRİZİYLE KARŞI KARŞIYA

NÜFUSU 27 MİLYONA YAKIN ÜLKEDE YAKLAŞIK 20 MİLYON KİŞİ YARDIMA MUHTAÇ

YEMEN'DE ORTALAMA HER 10 DAKİKADA 5 YAŞ ALTI BİR ÇOCUK AÇLIKTAN ÖLÜYOR

YARDIMLARIN GİRİŞİ İÇİN HAYATİ ÖNEM TAŞIYAN HUDEYDE LİMANI KULLANILAMIYOR

BM YEMEN İÇİN 2,1 MİLYAR DOLAR ACİL YARDIM ÇAĞRISI YAPTI, ANCAK BU MİKTARIN YALNIZCA YÜZDE 15'İ TOPLANABİLDİ

 Dünyanın en eski uygarlıklarından biri olan Yemen'de 2 yıldır devam eden iç savaşın yol açtığı insani kriz yaklaşık 20 milyon insanın yaşamını tehdit ediyor.

Suudi Arabistan'ın güneyinde, Aden Körfezi'nde bulunan Yemen'de Husiler ve onlara destek veren eski Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih yanlıları ile meşru hükümet güçleri arasındaki çatışmalar ülke genelindeki farklı bölgelerde 2 yıldan uzun süredir devam ediyor. Eylül 2014'te başlayan çatışmalar, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin Mart 2015'te Husilere karşı Yemen hükümetine verdiği destekle daha da şiddetlendi.

Ülkede insani durumun kötüleşmesi üzerine Mayıs 2015'te çatışmalara 5 gün insani ara verildi, ancak savaşan taraflar insani ateşkesi ihlal etti. Birleşmiş Milletler (BM), aynı yıl temmuz ayında Yemen'i en ağır insani kriz düzeyi olan 3. seviye acil durum bölgesi ilan etti.

Yemen'e yardımların girişinde ve ticarette "can damarı" olarak bilinen Hudeyde Limanı'nın 2015 yılının ağustos ayında hava saldırılarında bombalanarak neredeyse kullanılamaz hale gelmesi ve kasım ayında ülkenin güney kıyıları ile Socotra Adası'nda art arda etkili olan Chapala ve Megh kasırgaları, insani durumu daha da kötüleştirdi.

Tarafların Aralık 2015'te BM gözetiminde müzakerelere başlamasıyla bir kez daha ateşkes ilan edildi ancak bir ay geçmeden ateşkes sona erdi. Ocak ayında çatışmalar ve hava saldırıları yeniden şiddetlendi. Nisan 2016'de gıda krizi ciddi boyutlara ulaşırken, milyonlarca kişi açlık riskiyle karşı karşıya kaldı.

Geçen mayıs ayında etkili olan şiddetli yağmurlar 7 vilayette sellere yol açtı, ekim ayında ise 9 vilayette kolera salgını ilan edildi. Yemen Sağlık Bakanlığı, tıbbi personelin maaşlarını ödeyemediğini bildirerek BM'den doğrudan sağlık yardımlarını artırmasını talep etti.

20 MİLYON YEMENLİ ACİL YARDIMA MUHTAÇ

Savaşın dünyanın en büyük insani krizine mahkûm ettiği yaklaşık 27 milyon nüfuslu Yemen'de BM verilerine göre, 19 milyon kişi acil insani yardıma ihtiyaç duyuyor.

İç savaşın başlamasından bu yana 7 bin 800 kişinin hayatını kaybettiği Yemen'de, 44 bin kişi yaralandı. 274 sağlık kuruluşunun saldırılar nedeniyle işlevsiz hale geldiği ülkede 14,9 milyon kişi sağlık hizmetlerinden yararlanamıyor.

Tıbbi malzeme stoklarının kritik seviyede az olduğu ülkede, doktorlar ve hemşirelerin çoğu ya ücret almadan ya da çok düşük ücretler karşılığı çalışıyor.

HER 10 DAKİKADA BİR ÇOCUK AÇLIKTAN ÖLÜYOR

Ülkede 2,2 milyon çocuk yetersiz beslenme sıkıntısı çekiyor ve ortalama her 10 dakikada 5 yaş altı bir çocuk hayatını kaybediyor.

BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve BM Dünya Gıda Fonu (WFP) 2,2 milyon çocuktan yarım milyonunun durumunun akut yetersiz beslenme aşamasına ulaştığını ve bu çocuklara acil bakım ve tedavi sağlanmaması halinde ölüm riskiyle karşı karşı olduğunu bildiriyor.

Yemen'de okul çağındaki 2 milyon çocuk, çatışmalar sebebiyle eğitim alamıyor.

 7 MİLYON KİŞİ BİR SONRAKİ ÖĞÜNÜNÜ NE ZAMAN YİYECEĞİNİ BİLMİYOR

BM verilerine göre ülkedeki yaklaşık 7 milyon kişi bir sonraki öğününü yiyip yiyemeyeceğinden emin değil ve acil gıda yardımına ihtiyaç duyuyor. Gelecek 12 ay boyunca Yemen'de gıda sıkıntısı yaşayan 9 milyon kişinin temel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için acilen 1,2 milyar dolara ihtiyaç duyuluyor.

Savaş öncesinde nüfusun yüzde 54'ünün fakirlik sınırı altında yaşadığı Yemen'de, 2 yıldır devam eden çatışmalar ve şiddet olayları bu oranı daha da artırdı.

Yemen'de ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin sayısı 3,3 milyonu bulmuş durumda. Çoğunluğu okullara ya da rastgele kurulan yerleşim yerlerine sığınan bu insanların hayati hizmetlere erişimi de kısıtlı.

Ülkedeki insani krizde en korunmasız gruplar arasında kadınlar ve kız çocukları bulunuyor. Savaştan önce de cinsiyet bazlı şiddetin var olduğu ülkede, BM Nüfus Fonu (UNFPA) verilerine göre bu oran 2015'ten bu yana yüzde 63 yükseldi, bu da 2,6 milyon kadın ve kız çocuğunun cinsel şiddet, taciz ve zorla evlendirme gibi risklerle karşı karşıya olduğunu gösteriyor.

YARDIMLAR ULAŞTIRILAMIYOR

BM, Yemen için 2017'de acil 2,1 milyar dolar yardım çağrısında bulunurken, şu ana kadar bu paranın ancak yüzde 15'i tedarik edilebildi. İsviçre'nin Cenevre kentinde düzenlenen Yemen'e yardım konferansına katılan donör ülkeler Yemen'e 1,1 milyar dolar insani yardım sözü verdi.

Bununla birlikte, Yemen'e yönelik yardımların girişi konusunda da büyük sıkıntılar yaşanıyor. Yardım kuruluşlarının ülkenin "can damarı" olarak nitelediği Hudeyde Limanı, Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyonun kısmi ablukası ve vinçlerin hava saldırılarında imha edilmesi sebebiyle neredeyse kapalı durumda. Bu da giden yardımların sadece yüzde 30'unun Yemen'e girebildiği anlamına geliyor.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Hudeyde Limanı'ndan yardımları geçirmekten vazgeçerek güneydeki Aden limanına yöneldi. Aden ile başkent Sana arasında en az 100 kontrol noktası olduğu için bu sınırlı yardımların ihtiyaç sahiplerine çok daha geç ulaşmasına neden oluyor.

BM, Yemen'de savaşan taraflara defalarca Hudeyde Limanı'nı açık tutma çağrısı yapmasına rağmen, koalisyon güçlerinin Husilere ağır darbe vurmak için Hudeyde'ye topyekun bir saldırı planladığı biliniyor.

Taiz'den sonra Yemen'in en fazla nüfusa sahip ikinci vilayeti Hudeyde, ülkenin gerek ticaret gerekse insani yardımların ulaştırılması konusunda "alternatifi olmayan hayati nitelikte bir tedarik kanalı" olarak görülüyor.